De Tiny Forest lerarenworkshops
Anouk Otto is projectmedewerker bij IVN Zuid-Holland en Zeeland en houdt zich onder andere bezig met het educatietraject van Tiny Forest. Nu de scholen weer een tijd open zijn, kan Anouk weer aan de slag met het geven van Tiny Forest lerarenworkshops! Yes! Eind augustus gaf ze een workshop op de vrijeschool Mareland in Leiden. Lise is communicatiemedewerker bij IVN landelijk bureau en is benieuwd hoe zo’n workshop eraan toe gaat. Wat wordt er behandeld in de workshop? En hoe pakt Anouk het aan? Lise vraagt Anouk het hemd van het lijf in deze Q&A (Question & Answer interview).
L: Hee Anouk! Eind augustus heb je de lerarenworkshop gegeven in de vrijeschool Mareland in Leiden. Hoe komen deze workshops tot stand?
A: De workshop hoort bij het Tiny Forest educatie traject. Er is bijna altijd wel een school bij de aanplanting van de Tiny Forest betrokken. De school zorgt voor het Tiny Forest en maakt er gebruik van. Deze school, de vrijeschool Mareland, heeft het Tiny Forest Sleutelbos in Leiden geadopteerd. Bij dit hele traject hoort ook een tweedelige workshop voor leerkrachten. Deze workshop in Leiden was de eerste workshop. De workshop was deels binnen, waar ik wat meer vertel over Tiny Forest en waarom het zo goed is om met leerlingen naar buiten te gaan. Daarna gaan we ook in het Tiny Forest aan de slag.
L: Wat voor kennis wordt er gedeeld in deze workshop?
A: Eerst vertel ik nog het een en ander over het bos zelf. De school is wel betrokken bij een Tiny Forest, maar vaak weten de leraren bijvoorbeeld niet waarom we het op deze manier aanplanten en wat de voordelen zijn van een Tiny Forest voor de natuur en voor mensen. Daar vertel ik eerst meer over. Dan laat ik ook het lespakket zien; de Tiny Forest Ranger lesbox! Die hoort bij het Tiny Forest. En daar zit 1. Alle materialen in die de kinderen in het Tiny Forest kunnen gebruiken en 2. Het lespakket. En daar vertel ik ook meer over; hoe je het lespakket en de materialen kan gebruiken. En dan gaan we de proef op de som nemen en het zelf uitproberen in het bos!
L: Aha! Dus je gaat daarna met de leerkrachten op pad in het Tiny Forest?
A: Exact. Dan gaan we ook de lessen uitproberen. Ik vraag eerst of de leerkrachten een rondje kunnen lopen in het bos om te zien of er wat veranderd is. Vaak kom je op deze manier op het stukje onderhoud. Want naast dat de scholen het bos gebruiken, zorgen ze ook voor het bos. Dit bespreken we. Daarna gaan ze lessen uitproberen. Ik neem een aantal lessen uit het lespakket mee en de lesbox zelf.
L: Leuk! Kun je eens uitleggen hoe jullie de lesbox uitproberen?
A: Een goed voorbeeld is de les ‘takken en bessen weggooien in het Tiny Forest’. Hier kwamen de leraren erachter –het was nog zomer- dat er takken van de bomen af moest worden gehaald; er lag nog niks op de grond. Dat vonden ze zonde! Dat willen we ook niet; het bos moet eerst goed groeien. De leerkrachten kwamen er hier zelf achter dat deze les beter in de herfst kan worden gegeven, wanneer de bessen en takken vanzelf van bomen afvallen.
L: Leren door te doen dus!
A: Klopt. Door te doen, komen ze ook met vragen over de organisatie van zo’n les in een Tiny Forest. Straks heb ik geen overzicht? Hoe roep ik al die kinderen weer bij me? Door te doen, komen de leerkrachten met vragen over de uitvoering. Hier probeer ik het gesprek zo te sturen dat collega’s elkaar tips geven. Ik heb er uiteraard ook wel een aantal tips in mijn mouw *lacht*, maar in eerste instantie wil ik dat de leerkrachten samen tot een oplossing voor deze vragen komen.
L: Van welke kennis/informatie in de workshop zijn de leerkrachten het meest ondersteboven?
A: Ze vinden het onwijs fijn dat ze met deze workshop inspiratie op doen voor lessen in een Tiny Forest. Je creëert met deze workshops tijd voor leerkrachten om in de lessen te duiken. Vaak zijn ze onder de indruk van de simpele ideetjes er in de Tiny Forest lesmap staan. O zo simpel maar o zo leuk! Daarnaast vinden ze de praktische tips heel fijn: hoe organiseer je een buitenles met een groep van 30 kinderen? Hier sparren de leerkrachten in de workshop over en vinden ze erg prettig.
L: En wat is het doel met het geven van de workshops?
A: Het doel is: het gebruik van een Tiny Forest borgen. De leraren uitnodigen, inspireren en drempels te verlagen en weg te nemen door middel van tips. Hierbij hangt het (kleine) onderhoud en gebruik samen.
Mijn persoonlijke doel is dat ze ook verder denken dan het Tiny Forest lespakket van IVN. Dat ze geïnspireerd worden en bedenken wat de leerkrachten nog meer in het Tiny Forest kunnen doen. Aan het eind van de les vraag ik vaak: ‘’Nu je een aantal van deze lessen hebt gedaan en gezien, wat zou je er misschien aan willen aanpassen’’? Aan de hand hiervan bedenken de leerkrachten vaak eigen lessen. Ik probeer de leerkrachten in te laten zien dat je eigenlijk, door het lesdoel van je les te nemen en dat in te vullen buiten, dat je bijna elke binnenles een buitenles kan laten zijn! Zo geef ik mee dat de leerkrachten de vrijheid hebben om hun eigen draai, creativiteit en invulling kunnen geven aan de lessen in het bos.
L: En wat vind je de uitdaging bij het geven van de workshop?
A: Omdat ik zelf leerkracht ben geweest, zie ik het als een uitdaging om de leraren te helpen. Hoe kunnen we het programma dat we bedacht hebben, goed op jullie onderwijssoort laten aansluiten. Wat past bij jullie? Wat is haalbaar? Ik vind dat altijd een leuk puzzeltje!
L: En bevalt het geven van de workshops aan de leraren?
A: Voordat ik bij IVN kwam werken, ben ik zelf leerkracht geweest. Ik vind het geven van een workshop aan leerkrachten denk ik het leukste onderdeel van mijn werk bij IVN! Ik heb het echt gemist in de corona periode, toen de scholen in de rats zaten. Heel veel ging toen niet door. Nu ben ik weer een soort van inhaalslag aan het maken.
L: Wat vind je zo leuk aan de lerarenworkshop geven?
A: Ik vind het zo leuk om al die verschillende scholen te zien en hoe leerkrachten hun onderwijs daarin vormgeven. Je ziet echt dat je de leerkrachten met deze workshop vooruit helpt! Je helpt ze met hun angst om naar buiten te gaan met de klas, of helpt ze met het vormgeven van een buitenles in het Tiny Forest. Er heerst een hele positieve sfeer bij de workshop.
