Verzoek met betrekking tot duurzame randvoorwaarden investeringen groeifonds

Geachte leden van de Adviescommissie van het Nationaal Groeifonds,

Het kabinet trekt de komende 5 jaar € 20 miljard uit voor investeringen die bijdragen aan economische groei. Het geld uit het Nationaal Groeifonds gaat naar kennisontwikkeling, infrastructuur en onderzoek, ontwikkeling en innovatie.

Een unieke kans voor Nederland om een impuls te geven aan innovatie en groei. Onze organisaties zijn van mening dat het Groeifonds over méér moet gaan. Economische en ecologische ontwikkeling zijn verweven met elkaar en versterken elkaar. Door die samenhang te versterken, koppelen we groei van welvaart aan welzijn en werken we aan de Sustainable Development Goals. Op dit moment heeft de overheid een unieke gelegenheid om als verandermacht op te treden, betoogt econome Mariana Mazzucato. ¹

In lijn met de oproep die Minister Wiebes van Economische Zaken en Klimaat eerder dit jaar met zestien Europese collega’s maakte voor een groen herstel uit de coronacrisis pleiten wij er daarom voor dat het Nationaal Groeifonds niet alleen een impuls geeft aan de economische ontwikkeling, maar ook aan de noodzakelijke ecologische en sociale transitie. Dit betekent dat de investeringen van het Nationaal Groeifonds in lijn zijn met een reductie van 65% - en op zijn minst 55% - van de CO2-uitstoot in 2030 ten opzichte van 1990.

Een bijdrage aan deze transitie kan plaatsvinden door ontwikkelingen in een of meerdere van de volgende domeinen te steunen:

• Energietransitie: op weg naar de beoogde reductie van de CO2 uitstoot op een zodanige manier dat iedereen daaraan mee kan doen.
• Circulaire economie: van een ‘take-make-dispose’ economie naar een ‘circulaire economie’ met als gevolg dat we in 2050 niet of nauwelijks nog primaire grondstoffen gebruiken.
• Natuurinclusieve samenleving: de aanleg van infrastructuur, woningbouw en gebiedsontwikkeling brengen enorme kansen met zich mee voor ‘natuurinclusieve ontwikkeling’. Zo kan niet alleen verlies aan biodiversiteit worden voorkomen (no net loss) maar biodiversiteit juist versterkt worden. 
• Versterken van natuurinclusieve kringlooplandbouw (o.a. in veenweidegebieden en verziltende kuststreken). Ondersteun boeren in de omslag naar natuurinclusieve kringlooplandbouw, waarbij stikstof wordt gereduceerd en gezond, duurzaam en betaalbaar voedsel wordt geproduceerd. 
• Klimaatadaptatie: zelfs als we de doelstellingen van ‘Parijs’ realiseren zal Nederland zich aan moeten passen aan een veranderend klimaat. De natuur biedt duurzame en kostenefficiënte oplossingen voor klimaatadaptie. Incorporeer natuur in het ontwerp. Dat brengt weliswaar soms beperkte extra kosten met zich mee, maar óók een hogere meeropbrengst. 
• Slim en duurzaam verkeer, dat resulteert in duurzame betaalbare bereikbaarheid voor Nederlanders. Met investeringen in Fiets-OV infrastructuur is nog veel winst te behalen en behoudt Nederland haar koppositie als fietsland.

Op deze wijze groeit Nederland niet alleen economisch maar wordt ook ons natuurlijke systeem veerkrachtiger. Door duurzame randvoorwaarden mee te nemen starten we met de transitie naar een duurzame economie en komen we uit de fossiele lock-in. We merken op dat er in de Kamerbrief over het Groeifonds nog geen bindende voorwaarden te vinden zijn als het gaat om duurzaamheid, wel spreekt de bijlage over duurzame randvoorwaarden. Wij adviseren om dergelijke randvoorwaarden nadrukkelijk wél mee te nemen in de beoordeling van aanvragen voor het fonds door de commissie.

We denken uiteraard graag mee over een formulering van criteria zodat het Groeifonds bijdraagt aan het toekomstbestendiger maken van Nederland. Staat u daarvoor open? Mocht u vragen hebben over dit verzoek, kunt u contact opnemen met Anna Herweg (a.herweg@groene11.nl; 06-46 23 30 11) of Jelle de Jong (j.de.jong@ivn.nl; 06-11 95 64 40).

We horen graag of uw commissie of een afvaardiging daarvan in gelegenheid is om in een bijeenkomst met ons van gedachten te wisselen.

Met vriendelijke groet,

Hopende spoedig van u te horen,

Greenpeace Nederland – Joris Thijssen
Natuur- & Milieufederaties – Annie van de Pas
IUCN NL - Coenraad Krijger
Natuurmonumenten – Marc van den Tweel
IVN Natuureducatie – Jelle de Jong
SoortenNL – Titia Wolterbeek
LandschappenNL – Hank Bartelink
Vogelbescherming – Fred Wouters
Milieudefensie – Donald Pols
Waddenvereniging – Lutz Jacobi
Natuur&Milieu – Marjolein Demmers

¹ Mariana Mazzucato Overheid is nu aan zet bij groen ondernemen, Volkskrant, 20 juli 2020, https://www.volkskrant.nl/columns-opinie/overheid-is-nu-aan-zet-bij-groe...