Bomen en struiken
Waarom verkleuren boombladeren in de herfst?
Het is pas echt herfst als de bladeren verkleuren. Geel, bruin, oranje, rood, wat een kleurenpracht! Elke dag helemaal gratis te bekijken als je naar buiten gaat, ze zorgen voor een spontane glimlach op je gezicht. Hoe komt het eigenlijk dat de blaadjes verkleuren en uiteindelijk zelfs van de bomen vallen?
Het korter worden van de dagen in de herfst is voor bomen een teken zich voor te bereiden op de winter. Sommige bomen stoppen in de winter met groeien en verliezen hun bladeren, maar niet voordat ze de allermooiste kleuren krijgen!
Eigenlijk zitten de herfstkleuren altijd al in de bladeren. Tijdens de lente en de zomer overheerst de kleur groen, omdat er zoveel bladgroen (ofwel chlorofyl) in de bladeren zit. Bladgroen is de stof die de boom van energie voorziet met medewerking van de zon. Het zet waterdamp en kooldioxide uit de lucht om in glucose en zuurstof. De zuurstof wordt door de boom weer aan de lucht afgestaan. De glucose wordt onder andere gebruikt om te groeien. Tijdens de lente en de zomer draait de bladgroenfabriek op volle toeren en maakt de boom veel chlorofyl aan.
In het najaar is er minder zon en wordt er steeds minder chlorofyl aangemaakt, waardoor het uiteindelijk opraakt. Bomen zijn erg zuinig op bladgroen. Het is van levensbelang voor de fotosynthese en kost veel energie om aan te maken. Daarom halen bomen in de herfst zoveel mogelijk bladgroen uit de bladeren voordat ze vallen.
Een blad bestaat uit meer stoffen dan alleen chlorofyl en die stoffen hebben andere kleuren, variërend van verschillende tinten geel en oranje tot rood soms zelfs paarsachtig. Pas als de overheersende groene kleur van het chlorofyl is verdwenen, komen er andere kleuren tevoorschijn.
Zodra de boom de stoffen die behouden moeten worden uit de bladeren heeft gehaald, ontstaat er bij het steeltje van het verkleurde blad een laagje kurk. Door dat steeltje ging altijd vocht (het boomsap) naar het blad toe en de suikers terug naar de boom. Net zoals met een kurk op een wijnfles, kan er met zo’n laagje kurk geen vocht meer door. Uiteindelijk droogt het blad uit en valt het neer.
Beleef een magische herfst
Ga deze herfst mee op ontdekkingsreis door de Nederlandse natuur! Download de gratis online herfstbundel die je helpt om te ontspannen in de natuur, meer te leren en de herfst optimaal te beleven. Je krijgt exclusief toegang tot inspirerende materialen om bomen en paddenstoelen te leren herkennen, kan je kennis testen met de herfstquiz en nog veel meer! Leerzaam en vooral heel leuk!
