Waarom groeien paddenstoelen op gekke plekken?

Paddenstoelen hebben iets geheimzinnigs. Vroeger begrepen mensen helemaal niets van paddenstoelen. Ze verschenen zomaar uit het niets, in grote groepen tegelijk en soms zelfs in een perfecte cirkel. Hier moesten wel duistere krachten aan het werk zijn! Veel paddenstoelen verlenen hun naam dan ook aan magische figuren: heksen, elfjes, kabouters en de duivel.

Ze schieten soms letterlijk als paddenstoelen uit de grond, en dat is nog een vrij voor de hand liggende plek om paddenstoelen te vinden. Toch groeien paddenstoelen ook op hele andere plekken, zoals op een boom of composthoop. Hoe is dat mogelijk?

Hoe groeit een paddenstoel?

Laten we beginnen bij de basis: de paddenstoel is de vrucht van een schimmel, ook wel de zwam genoemd (het geheel van schimmeldraden). De schimmeldraden zijn niet zichtbaar. Ze zijn heel dun en zitten in de grond of in een boomstronk. Het kunnen enorme netwerken zijn van draden, soms wel kilometers lang. De paddenstoelen die jij aan het begin en halverwege je wandeling tegenkomt, kunnen dus zomaar van dezelfde zwam zijn!

Om een paddenstoel te produceren heeft de schimmel veel vocht en voeding nodig. Welke voeding dat precies is verschilt per soort. Zo zijn er paddenstoelen die dood organisch materiaal als voedingsbron gebruiken, paddenstoelen die in harmonie leven met hun gastheer (doordat zij bijvoorbeeld voedingsstoffen uitwisselen) en paddenstoelen die leven ten koste van hun gastheer. Deze soorten paddenstoelen noem je respectievelijk: saprofieten, symbionten en parasieten. De meeste paddenstoelen zijn saprofieten, die leven van rottend organisch materiaal en dood hout. Dit zijn de echte helden onder de zwammen! Ze ruimen hun omgeving op en zetten het materiaal om in voedsel voor planten.

Waar groeien paddenstoelen?

Wat de schimmel eet is van grote invloed op de plek waar de paddenstoel uiteindelijk verschijnt. Leeft een schimmel van afgevallen blaadjes, dan staan de paddenstoelen op de grond. Maar je kunt ze ook vinden op afgestorven delen van planten en bomen, op levende bomen en zelfs op andere paddenstoelen.

Waarom in de herfst?

De herfst is bij uitstek het beste moment voor paddenstoelen om te groeien. De bodem is vaak nog warm en de grond is vochtig omdat het veel regent. Paddenstoelen groeien door zich vol te zuigen met water. Ook is er veel organisch materiaal om van te profiteren, zoals vallende bladeren. Als de paddenstoelen verdwijnen, is bodemschimmel nog altijd aanwezig in de grond. Soms zie je daarom ook paddenstoelen in andere seizoenen, afhankelijk van de temperatuur en vochtigheid.