Ode aan de eikelmuis

De eikelmuis, als je de naam hoort, krijg je daar meteen een beeld bij: een muisje dat lekker aan een eikeltje aan het knabbelen is. Niets is minder waar, want de eikelmuis is helemaal geen muis. En eet zeker niet alleen eikels. Het is familie van de slaapmuizen, maar net als dat vleermuizen geen muizen zijn, zijn slaapmuizen dat ook niet. Ze lijken eigenlijk een beetje op eekhoorns. Soms worden ze fruitdiefje of tuinslaapmuis genoemd en je herkent ze aan hun boevenmasker en sierlijke pluimstaart.

Eikelmuizen kunnen klimmen en klauteren en leven in de struiklaag van bossen, in boomgaarden, kleinschalige akkers en weilanden en tuinen van dorpsranden. Via heggen en hagen verplaatsen ze zich. Qua eten zijn ze niet zo kieskeurig, het zijn echte alleseters. Vruchten, zaden, noten, insecten, spinnen, slakken en zelfs eieren en jonge vogels kunnen ze verorberen. Van oktober tot april houdt de eikelmuis een winterslaap, die hij opgerold in zijn nest doorbrengt.

Nederland is de laatste jaren steeds meer aangeharkt en dat doet de eikelmuis geen goed. Het is dan ook het meest bedreigde knaagdier van ons land. Ze komen alleen voor in Zuid-Limburg. Waren er rond de jaren 50 nog 1.500 tot 2.000 exemplaren, in 2021 waren het er nog maar zo’n 100 tot 150. Als we niet willen dat dit beestje helemaal verdwijnt, is bescherming nodig. Maar hoe we dat moeten doen, is niet precies bekend. Het is onduidelijk wat eikelmuizen nodig hebben om te overleven. Hiervoor is meer onderzoek nodig. Wat we wel weten is dat een rommeliger en gevarieerd landschap het beestje ten goede komt.

Onderzoek naar rommelhoekjes en wildernis

Eikelmuizen leven verscholen in dichte struiken van hellingbossen in Zuid-Limburg. Het is onvoldoende bekend wat eikelmuizen precies nodig hebben om te kunnen overleven. “In 2022 willen we daarom onderzoeken waar eikelmuizen naar voedsel zoeken, waar ze slapen en welke bomen of struiken ze graag gebruiken. Met zo’n onderzoek kan het leefgebied van de eikelmuis in Zuid- Limburg beter ingericht worden en hopen we dat de aantallen groeien en dat nieuwe leefgebieden worden bereikt”, vertelt Hanneke de Boer van GaiaZOO. “Dat is ook de reden dat GaiaZOO, ARTIS,  DierenPark Amersfoort en andere partijen mee betalen aan dit onderzoek. Wij vinden inheemse wilde natuur namelijk erg belangrijk.

2022 – Het Jaar van de eikelmuis

2022 is door Zoogdievereniging uitgeroepen tot het jaar van de Eikelmuis. De eikelmuis is met zijn zwarte boevenmasker en sierlijke pluimstaart het meest bedreigde knaagdier van Nederland. Maar niemand kent de eikelmuis. Het is tijd om daar verandering in te brengen. In het Jaar van de Eikelmuis worden er allerlei activiteiten georganiseerd om iedereen te betrekken bij de bescherming van de eikelmuis en te zorgen dat iedereen de eikelmuis leert kennen. Dus vergeet niet na het lezen van dit artikel familie en vrienden te vertellen over de eikelmuis. Want zo kun jij ook helpen dit bijzondere dier de bekendheid te geven die het verdient!

Welk dier verdient volgens jou een ode? Laat het ons weten en wij gaan op zoek naar de interessante feiten over dit dier. Mail naar mensennatuur@ivn.nl.

Bron: Zoogdiervereniging