IVN Apeldoorn: vergroenen op bedrijventerreinen met concept ‘vriendelijk groen’

‘Je moet je aanpassen aan wat kan’

Bedrijventerreinen bieden enorme kansen voor de natuur. IVN is deel van een brede coalitie om bedrijventerreinen te vergroenen, Werklandschappen van de Toekomst. Door verschillende plekken in het land zijn IVN’ers al actief op bedrijventerreinen, zoals IVN Apeldoorn. Een Tuiny Forest werkte niet, maar met het concept Vriendelijk Groen is IVN Apeldoorn er toch in geslaagd bedrijventerreinen te vergroenen.

Ronald Duin van IVN Apeldoorn weet nog hoe hij voor het eerst in aanraking kwam met het idee om natuur en bedrijventerreinen bij elkaar te brengen. ‘Een andere IVN’er, Maria Verweij, woont vlakbij het bedrijventerrein Stadhoudersmolen en zei: “Het is hier zo’n trieste boel, daar moeten we iets mee.” Toen zijn we bij elkaar gaan zitten om een plan te maken.’
De keuze viel op het concept van Tuiny Forest, dat bij uitstek geschikt is voor groen waar weinig onderhoud bij komt kijken. ‘We wilden de bedrijven op het terrein zover krijgen dat ze allemaal een parkeerplaats zouden “opofferen” om er een Tuiny Forest van 6 vierkante meter van te maken. Daarvoor hebben we contact gezocht met de bedrijvenvereniging van Stadhoudersmolen. We hebben een flyer gemaakt waarin we uitlegden wat natuur toevoegt aan een bedrijventerrein. Hittestress, waterberging, een groene omgeving waar mensen graag vertoeven en waar hun gezondheid van profiteert. Die flyer hebben we bij alle bedrijven in de bus gedaan met de vraag of ze wilden meedoen.’

En wilden de bedrijven meedoen? ‘Dat wilden ze, maar op bescheiden schaal. Uiteindelijk hebben we tien Tuiny Forest weten te realiseren. Voor vijf daarvan zijn daadwerkelijk steen en asfalt opgegeven, vijf andere zijn gemaakt in vergeten hoekjes en stukjes verwaarloosd terrein.’ Daarnaast liet IVN een bloemenmengsel inzaaien op de grond van het kantoor van het waterschap. De gemeente Apeldoorn raakte ook geïnteresseerd en droeg bij door een bollenlint aan te leggen op de toegangsweg naar het terrein.

Andere aanpak

Toch waren niet alle reacties positief, merkte Duin gaandeweg. ‘Volgens het idee van Tuiny Forest hadden we bomen en struiken geplant en de zadenmix van inheemse kruidenplanten gebruikt. Wilde marjolein, korenbloem, Sint Jans-kruid, klaproos; dat soort planten. Dat bloeit van mei tot juli en ziet er dan prachtig uit, maar daarna verdort het. En daar kregen we opmerkingen over. Die “verdorde” planten hebben uiteraard nog steeds een ecologische rol, maar daar hoefden we in die wereld niet mee aan te komen.’
Dus nam IVN Apeldoorn de feedback ter harte en toen in 2022 een volgend terrein, bedrijvenpark Apeldoorn Noord, op de nominatie stond om te vergroenen, kozen ze een andere aanpak. ‘We zijn met tuinarchitecten een beplantingsplan gaan maken waarbij je het hele jaar door vaste planten hebt, zowel in de zon als in de schaduw. Daar zitten soorten als kattenstaart, lievevrouwenbedstro en zeepkruid in. Dat concept hebben we Vriendelijk Groen genoemd.’
Dat betekent dat je ecologisch gezien wel iets inlevert, erkent Duin. ‘De beplanting ziet er aantrekkelijk uit, maar er zitten geen bomen en struiken tussen. Je mist dan dus de dieren die een boomlaag nodig hebben. Het is een compromis. Of me dat dwars zit? Nee hoor. Je moet je aanpassen aan wat kan. We vernamen dat de gebruikers van het terrein tevreden waren, en het is nog steeds groener dan het was.’

Lange adem

Inmiddels heeft ook de provincie Gelderland het vergroenen van bedrijventerreinen omarmd. De provincie stelt subsidies beschikbaar aan gemeenten die willen vergroenen.
Gevraagd naar de belangrijkste les uit de aanpak van IVN Apeldoorn hoeft Duin niet lang na te denken. ‘Zorg dat je altijd zelf de regie in handen houdt. Vooral ook in de contacten met de bedrijven zelf of de bedrijvenvereniging die hen vertegenwoordigt. Als dat via een tussenpersoon gaat, ben je te afhankelijk en zit je vaak in de wachtstand. Maar ook als je zelf de contacten hebt is het vaak een kwestie van de lange adem. Er zat zeker 1,5 jaar tussen de eerste contacten met bedrijventerrein Apeldoorn Noord en het moment dat de eerste planten de grond in gingen.’

Tekst: Paul Q. de Vries
Illustratie: Marike Knaapen

Meer lezen?

Dit interview verscheen eerder in de wintereditie van Mens en Natuur magazine 2023, als onderdeel van een uitgebreid artikel over IVN en Werklandschappen van de Toekomst. Lees het artikel hier. 

Ook actief worden op een bedrijventerrein met jouw afdeling?

Met het concept ‘Groene oase op jouw bedrijventerrein’ kun je bedrijven ondersteunen met het vergoenen van een of meer parkeerplekken of een gevel. Daarvoor is een toolkit ontwikkeld waarmee je zelf aan de slag kan. Lees meer over de toolkit. Ervaringen uitwisselen met andere IVN’ers? Dat kan in de groep op OnsIVN.