Dollardkolken project
In 2014 vatte de werkgroep Oldambt het plan op om de Dollardkolken in “ons” gebied in kaart te brengen en te inventariseren. Het streven is de kolken onder de aandacht te brengen omdat zij deel uitmaken van het landschap, de natuur en de geschiedenis van de regio.
De dijk doorbraken van de Dollard heeft grote invloed gehad op het land en de natuur.
In het open landschap van Oldambt is de geschiedenis nog zichtbaar. Als je er oog voor hebt en de kenmerken kunt herkennen laat het zich lezen als een boek. De Dollard is daarbij een factor van grote betekenis. Deze uitloper van de Waddenzee is in de geschiedenis meerdere keren van vorm en grootte veranderd en deze bewegingen hadden grote gevolgen voor de inwoners van het Oldambt. Oude dijken en wierden die nog steeds in het landschap aanwezig zijn, vormen de stille getuigen van de strijd die tegen het steeds weer opkomende water is gevoerd. Kolken laten zien dat de kracht van de natuur zich heeft laten gelden.
(Boneschanskerkolk te Booneschans)
De laatste decennia is het landschap van Oldambt esthetisch en biologisch sterk verarmd. In het beste geval zijn veel van de elementen alleen voor het geoefende oog zichtbaar, maar vaak zijn ze geheel verdwenen. De belevingswaarde van het landschap voor de gemiddelde bezoeker zou aanzienlijk verhoogd kunnen worden door de historische elementen zichtbaarder en onderscheidender te maken.
Vanuit toeristisch oogpunt wordt het, op het eerste oog zo lege, blikveld veel boeiender als we binnen de monotone landbouwlandschappen historische elementen herkenbaar maken. Het landschap krijgt daarmee letterlijk en figuurlijk meer diepte. Alleen voor de oppervlakkige kijker is het Oldambt plat en leeg.
(De Jeudekolk of ook wel “het Meer van Geneve” te Wedde)
Voor de natuur en de biodiversiteit is er een verbeterslag te maken. De natuurontwikkeling is eenzijdig. Er is nog zoveel kwaliteit te winnen en de kolken vormen daarin een prachtige kans. Dit project richt zich dan ook op het herstellen en herkenbaar maken van kolken in het landschap van Oldambt, omdat kolken een wezenlijk onderdeel zijn van de ontstaansgeschiedenis.
Kolken zijn restanten van dijkdoorbraken, in ons gebied veroorzaakt door het woelige water van de Dollard. IVN Bellingwedde werkgroep Oldambt is een project gestart, waarin zij van al deze kolken wil vastleggen wat de huidige staat ervan is.
(De Kompenkolke te Vriescheloo)
De laatste jaren is er een wijdverbreide misvatting ontstaan over het oorspronkelijke beeld van het Oldambster landschap. De grootschalige inrichting is pas sinds de jaren zestig ontstaan als gevolg van de ingrijpende ruilverkavelingen. Daarvoor waren de brede vergezichten gevuld met dijkjes, sloten, watertjes en hagen. Helaas is dat heden ten dage nauwelijks nog zichtbaar. Dat maakt het belang van het behoud van de kolken nog groter.
Van de nog bestaande kolken, we hebben er tot nu toe 27 gevonden, en de daarbij horende dijken, willen we de aanwezige natuurwaarden inventariseren en ook het historische verhaal vastleggen. Bovendien moet in samenspraak met de eigenaren en beleidsmakers een landschappelijke visie op kolken worden gevormd. Verder moet duidelijk worden waarin een kolk zich als biotoop onderscheidt.
Inmiddels is duidelijk dat een groot aantal kolken in een bedroevende staat zijn, maar ook dat qua biotoop geen twee kolken gelijk zijn. Samen met de eigenaar willen we een plan van aanpak maken en binnen het project willen we twee kolken herstellen.
Verder worden vanuit het project een publicatie en een website gemaakt. Deze laatste komt beschikbaar voor een ieder die, bijvoorbeeld voor een toeristische route, gebruik wil maken van de informatie die we hebben opgedoken.
We onderzoeken de mogelijkheden om samen met Duitse gelijkgestemden een project te starten waarin alle Dollardkolken aan beide zijden van de grens worden gekoppeld in een verhaal.
——————————–
In juli 2018 werd de Oudeschanskerkolk verlost van een bijna 6 meter dikke sliblaag. Deze laag belemmerde de ontwikkeling van een gezonde zoetwater levensgemeenschap.
Verwacht wordt dat na het baggeren zich in het diepe heldere water een rijke planten- en dierenwereld zal ontwikkelen.
Archeologische vondsten en documentonderzoek hebben de cultuurhistorie van Oudeschans en omgeving inzichtelijker gemaakt.
Van dit project werd een film gemaakt. Om deze te bekijken klik hier.
Het project werd ontwikkeld en uitgevoerd door de werkgroep Oldambt van de IVN Bellingwedde, thans IVN Westerwolde-Oldambt.
Inmiddels zijn de volgende nieuwsbrieven van deze werkgroep verschenen.
Indien u geinterresserd bent en mee wilt doen met deze werkgroep kunt u zich aanmelden via ons secretariaat.
