‘Een mysterieuze en bijzondere vogel’

In veel culturen wordt de raaf gezien als symbool van het kwaad, in andere juist als een brenger van geluk en voorspoed. Met andere woorden: Corvus corax is een mysterieuze en bijzondere vogel.

Annemarie Loof kan daar boeiend over vertellen. Ze deed dat op 23 april in Westerbork op uitnodiging van IVN Midden-Drenthe. Annemarie introduceerde zichzelf als iemand die gek is op alles wat met natuur heeft te maken. “Reptielen, vlinders, maar vogels staan op nummer één.” En de absolute nummer een onder de vogels is dan weer de raaf.

Annemarie trof een dankbaar publiek, immers ook allemaal natuurliefhebbers, dat vernam dat raven intelligent zijn, territoriaal als ze broeden, terwijl jonge vogels vaak in grote groepen leven; raven kunnen een breed scala aan geluiden voortbrengen, op hun rug vliegen en ja, ze volgen wolven omdat er van hun prooien altijd wel iets voor ze overblijft. En ze schromen ook niet wolven op de aanwezigheid van een verzwakte prooi te wijzen. Dat en nog veel meer vertelde Annemarie Loof in een lezing die geen moment verveelde.

Raven tref je over bijna de gehele wereld aan. Het zijn opportunisten die zich makkelijk aanpassen. Zo hebben ze in Nederland de hoogspanningsmasten ontdekt als nestgelegenheid. “Ze broeden van oorsprong op kliffen. Als die er niet zijn nestelen ze in bomen. Ze zitten graag hoog zodat ze goed uitzicht over de omgeving hebben. Het hoogste ravennest in Nederland is aangetroffen op de televisietoren in Hilversum, op een hoogte van 170 meter.”

Annemarie is ook betrokken bij onderzoek naar het gedrag van raven en helpt met het ringen van jonge vogels. Uit dat onderzoek is onder meer gebleken dat het broedsucces in hoogspanningsmasten aanzienlijk hoger ligt dan in bomen. Onder andere omdat roofdieren als de marter er niet bij kunnen.

Er zijn elf soorten raven bekend, waarvan de bonte in 1902 is uitgestorven. De Nieuw-Zeelandse raaf was al in de 16^de eeuw uitgeroeid. Ook in Nederland ging het slecht met de grootste soort uit de kraaienfamilie. Annemarie: “In heel Europa werd de raaf bejaagd als veedoder. Omdat hij karkassen eet, en dus vaak op dode dieren werd aangetroffen, dacht men dat ze ook verantwoordelijk waren voor de dood van die dieren.” In 1900 waren ze vrijwel overal verdwenen. In Nederland werd het laatste broedpaar in 1928 gesignaleerd. Al in 1936 werden pogingen ondernomen om de raaf te herintroduceren. Maar pas in begin jaren ’80 hadden de pogingen blijvend succes. In Drenthe broedt de raaf pas sinds 2003.  “Laat het ons weten, als je een broedpaar vindt,” riep Annemarie de toehoorders op. “In Drenthe zijn nog weinig waarnemingen. Vorig jaar waren er twintig actieve nesten.”

Ravenwerkgroep Nederland

De Ravenwerkgroep Nederland is in 2008 opgericht om de ontwikkeling van de soort nauwkeuriger te volgen en om meer onderzoek te doen. Momenteel zijn er circa 180-200 broedparen bekend. Daarnaast leven zo’n 600 jonge raven in rondzwervende groepen.

Kijk voor meer informatie over de raaf en de ravenwerkgroep op www.ravenwerkgroep.nl