Nieuw VU-onderzoek laat zien: zorgpersoneel snakt naar groen op werkplek

Zorgmedewerkers die regelmatig gebruik maken van groen op of rond hun werkplek rapporteren hogere vitaliteit, meer werkplezier en beter mentaal welzijn. Ook zijn ze productiever en minder geneigd om hun baan op te zeggen. Dat blijkt uit onderzoek dat de Vrije Universiteit Amsterdam in samenwerking met GGzE heeft uitgevoerd onder ruim 600 medewerkers in de geestelijke gezondheidszorg (GGZ), gehandicaptenzorg en ouderenzorg. Toch is het merendeel ontevreden over de hoeveelheid groen op hun locatie, en maakt slechts één op de acht er dagelijks gebruik van. ‘Er gaapt een groot gat: zorgmedewerkers willen veel meer groen dan ze nu krijgen’, zegt Universitair Hoofddocent Jolanda Maas. ‘Nemen we dat serieus, dan kan dat een deel van het antwoord zijn op de zorgcrisis.’

Het is voor het eerst dat de relatie tussen groen en vitaliteit is onderzocht bij medewerkers in de langdurige zorg. Eerder gebeurde dit al bij ziekenhuis- en kantoorpersoneel. ‘Terwijl juist de langdurige zorg onder enorme druk staat’, aldus Maas. ‘Onze resultaten bevestigen dat: een kwart van de ondervraagden heeft een slecht mentaal welzijn, en ruim één op de tien loopt een hoog risico op burn-out.’

Maas noemt de resultaten “welkom nieuws in een sector waar uitval en uitstroom toenemen.” Investeren in groen blijkt een kansrijke strategie om zorgmedewerkers gezond en inzetbaar te houden. ‘Iedereen in Nederland is op enig moment afhankelijk van de zorg. Willen we die toegankelijk en van kwaliteit houden, dan kan meer aandacht voor groen echt verschil maken.’ Groen op de werkplek blijkt zelfs net zo sterk samen te hangen met medewerkerswelzijn als traditionele factoren zoals autonomie en erkenning op het werk.

Behoefte groot, inzet beperkt

Slechts 15,6% van de ondervraagden gebruikt dagelijks groen op of rond de werkplek, meestal zo’n 30 minuten per dag. Dat staat in schril contrast met de behoefte: 85% wil groen vaker gebruiken, 80% wil werken in een omgeving met voldoende groen en 87% vindt dat de werkgever het gebruik ervan actief moet stimuleren.

De onderzoekers doen aanbevelingen om groen structureel in te bedden in zorgorganisaties. Volgens het rapport vraagt succesvolle implementatie om een integrale aanpak waarin motivatie, kennis, cultuur, middelen en beleid samenkomen.

Voorbeelden uit de praktijk

Er zijn al positieve ontwikkelingen zichtbaar. Zo telt het collectief De Groene GGZ – een initiatief van IVN Natuureducatie en Nature For Health – inmiddels zo’n 25 aangesloten instellingen, mede ondersteund door de Nationale Postcode Loterij en het Ministerie van VWS. In juli 2025 ging ook De Groene Gehandicaptenzorg van start, met vergelijkbare ambities. Deze programma’s hebben ook een plek in de agenda 2.0 van Collectief Natuurinclusief.

“De onderzoeksresultaten bevestigen wat we in de praktijk al langer zien: natuur is een waardevolle bouwsteen voor gezond werken,” zegt Tonja van Gorp, projectleider bij IVN. “Zorginstellingen erkennen dat steeds vaker, en dat zie je terug in tal van initiatieven: van buitenpsychologen tot groene pauzeplekken. De beweging groeit. Maar de stap die nu nodig is, is dat groen structureel onderdeel wordt van beleid. De bewijsvoering en aanbevelingen uit dit onderzoek helpen daarbij.”

Meer over het onderzoek

Wil je meer weten over dit rapport? Bekijk dan deze links en downloads:

• Factsheet met overzicht van de belangrijkste resultaten uit het onderzoek
• Het volledige onderzoeksrapport ‘Vitamine G voor de zorg’ naar de samenhang tussen groen en vitaliteit en werkbevlogenheid
• Het tweede onderzoeksrapport ‘De weg naar groene zorg’ waarin gekeken is welke aspecten aangepakt moeten worden om de implementatie en het gebruik van groen binnen zorgorganisaties te stimuleren