Herbeleef het Symposium Gezonde Buurten: 7 jaar kennis in 1 dag

Op donderdag 6 november kwamen ruim 150 betrokken gemeentes en andere initiatiefnemers uit het hele land samen bij De St@art van Apenheul voor het Symposium Gezonde Buurten. Sinds de start van het Gezonde Buurten programma in 2018 zijn er 50 Gezonde Buurten in Nederland ontstaan: buurten waar natuur, spelen en ontmoeten samenkomen. Onder leiding van dagvoorzitter Vincent Luyendijk werd in één dag teruggeblikt op de successen, geleerd van inspirerende praktijkvoorbeelden uit deze zeven jaar en vooruitgekeken naar de toekomst van Gezonde Buurten. 

Groot denken, klein beginnen 

Het symposium startte met een gesprek tussen Vincent Luyendijk en wethouder Anja Prins (Apeldoorn) over de succesfactoren van beleid, participatie en uitvoering, waaronder de rol van de initiatievenmakelaars in de gemeente Apeldoorn. De nieuwste Gezonde Buurt in Apeldoorn -bij Speeltuin De Zoemer- is binnen één jaar van een eerste idee naar uitvoering gegaan. Vooral dankzij een actief netwerk van vrijwilligers waardoor betrokken partijen elkaar snel wisten te vinden.

Die positieve flow werkt aanstekelijk: de aannemer regelde spontaan verkeersborden, de gemeentewerf maakte materialen op maat, “Apeldoorns hout” leverde hout en leerlingen van de praktijkschool timmerden tuinhuisjes én helpen straks met het groenonderhoud.

Floor Milikowski betrad vervolgens het podium en liet zien hoe de toekomst van de leefomgeving vormgegeven kan worden. Met voorbeelden uit haar boek Contouren van een nieuw land benadrukte ze het belang van groot denken én doen bij het creëren van buurten waar mensen echt tot bloei komen.

Foto links: Vincent Luyendijk in gesprek met wethouder Anja Prins. Foto rechts: Floor Milikowski

Panelgesprek vol inzichten 

In het panelgesprek met Mark Tuit (wethouder Hoogeveen), Saskia van Hoore-Engels (Tante Kastanje), Sander Bliekendaal (Aeres Hogeschool), Anouk Boslooper-Smilde (IVN Natuureducatie) en Victor Sannes (Ministerie van VWS) kwamen uitdagingen, kansen en lessen rond Gezonde Buurten naar voren. Onder leiding van Vincent Luyendijk gingen zij in op ervaringen uit beleid en praktijk en bespraken ze hoe samenwerking tussen gemeenten, partners en bewoners het succes van buurten kan vergroten. 

Het publiek werd betrokken via Mentimeter, waarbij vragen aan hen werden voorgelegd en hun antwoorden direct op het scherm zichtbaar waren. Eén van de vragen ging over hoe je bewoners actief bij hun buurt betrekt. Het panel ging in op deze reacties en besprak wat hiervoor nodig is. Zo vertelde een panellid dat het belangrijk is om te blijven luisteren en eerlijk te zijn over wat wél en niet kan. In één situatie lukte het om een bewoner die aanvankelijk terughoudend was te koppelen aan een andere buurtgenoot met een gedeelde interesse. Samen organiseerden ze een activiteit in de buurt waardoor meer kinderen en volwassenen in aanraking kwamen met natuur. “Rug recht houden, niet wegduiken voor een klacht en samen optrekken met andere buren geeft kracht en balans,” benadrukte het panellid. 

Op de vraag wie of wat de grootste versneller kan zijn bij het realiseren van Gezonde Buurten, waren de meest genoemde antwoorden: de bewoners zelf, gemeenten, omdenkers en buurtverbinders, net als kartrekkers die met ‘vuistregels’ het verschil maken. Sander Bliekendaal van Aeres Hogeschool wees erop dat er steeds meer change-agents opstaan: mensen die lokaal het verschil maken en nieuwe energie in de buurten brengen. “Het is positief dat steeds meer mensen zich lokaal inzetten; dat biedt een lonkend perspectief voor Gezonde Buurten,” stelde hij. 

Het panel benadrukte dat een gezonde buurt een plek is waar alles samenkomt: activiteiten, menselijk contact en fysieke ontmoetingen versterken elkaar en maken de buurt leefbaar en verbonden. “Door te laten zien wat al bereikt is, geef je bewoners niet alleen inspiratie, maar ook een concreet beeld van wat mogelijk is,” aldus een van de panelleden. 

Leren van de praktijk
In de middag gingen de deelnemers in interactieve deelsessies dieper in op praktijkvoorbeelden. Onderwerpen waren onder andere: samenwerken met kinderen, de rol van speeltuinen als aanjager, lessen uit gemeenten als Apeldoorn, Zeist, Hardenberg, Terneuzen en Enschede, vuistregels voor de leefomgeving (RIVM Gezond Leven) en het effect van groen op het microbioom. Overal stond de kracht van samen doen centraal. 

Geluk, verbinding en toekomst
Aan het einde van de dag gaven Mascha van Werven (Jantje Beton), Jan Dijstelbloem (IVN Natuureducatie) en Marjolein Bolhuis-Eijsvogel (JOGG) hun visie op de volgende stappen voor Gezonde Buurten. Gelukspsycholoog Merijn Ruis sloot af met een energieke keynote over de wetenschap van geluk – vol humor, muziek en concrete strategieën om met meer energie en verbinding te leven. 

Het symposium liet zien hoeveel er in zeven jaar is bereikt en welke kracht schuilt in samenwerking, creativiteit en lokale betrokkenheid. Gezonde Buurten zijn plekken waar mensen elkaar ontmoeten, kinderen buiten spelen en natuur dichtbij is – meer spelen, meer ontmoeten, meer groen. Eén ding werd opnieuw duidelijk: een Gezonde Buurt gun je iedereen. 

Op weg naar een Gezonde Buurt 

Wil je aan de slag met Gezonde Buurten in jouw gemeente? Wij ondersteunen graag zodat jouw gemeente deze aanpak in kan zetten. Neem contact met ons op voor meer informatie.