Initiatief van Nature For Health en IVN Natuureducatie
Gezondheid
Herstel in de Groene GGZ-tuin van Reinier van Arkel
Bij Herstelacademie de Stijl, onderdeel van Reinier van Arkel, kunnen cliënten samen met tuinman en programmabeheerder Peter van Helden in een Groene GGZ-tuin werken aan hun herstelproces. Dat doen ze door bezig te zijn in de natuur.
Verbinding staat centraal
De Groene GGZ-tuin is onderdeel van één van de activiteiten die de Herstelacademie aanbiedt aan cliënten. Ook iedereen uit de buurt is welkom. Peter legt de focus op verbinding: verbinding tussen mens en natuur, tussen deelnemers, en met de buurt. De natuur is daarbij niet zomaar een hulpmiddel, maar zorgt voor een centrale en helende werking. De natuur leert deelnemers controle los te laten en hun tempo aan te passen. ‘En dat zie je ook terug in de tuin: laat dingen opkomen in hun eigen tijd’, laat Peter weten.
Er is voor deelnemers ook ruimte om mee te denken over de inrichting van de tuin. Daarbij kunnen ze zich laten leiden door hun creativiteit. ‘We hebben een oud tafelonderstel een tweede leven gegeven in de tuin. Je ziet dat er bijvoorbeeld een rolstoelwiel inhangt. Dat was voor een deelnemer het symbool dat hij het herstelproces achter zich kon laten en weer een tweede leven mocht beginnen.’
Herstellen met de natuur
Deelnemers kunnen aangeven waar zij behoefte aan hebben. Ze mogen de stilte opzoeken of juist aan de slag gaan met zaaien, snoeien of vegen. Peter: ‘De natuur geeft ruimte om op verschillende manieren stil te staan bij je mentale gezondheid en herstel. Een krachtig voorbeeld is het verhaal van de olijfboom, een symbool voor geduld en volharding. Dit inspireerde zelfs een deelnemer tot het nemen van een tattoo van een olijftak. Zulke symboliek helpt deelnemers betekenis te geven aan hun eigen proces.’
Ruimte voor tegenslag
Ook in de tuin bestaat soms tegenslag. Een mislukte zaaiing of stormachting weer. ‘Net als in mensenlevens is in de natuur soms sprake van uitdagingen of stilstand. De natuur laat ons zien dat het oké is dat deze momenten er soms zijn. Het leert ons geduldig te zijn, mislukkingen te accepteren en open te staan voor groei.’
Wat betekent de tuin voor de deelnemers?
De deelnemers zien de tuin echt als een plek voor rust en ontmoeting. Ze kunnen even uit hun hoofd en hebben ruimte om op adem te komen. Peter deelt een aantal ervaringen die de deelnemers hebben geschreven:
- ‘Met de handen in de aarde en uit de stress van mijn gedachten.’
- ‘Gesprekken met de mensen in de tuin herinneren me er aan dat ik er niet alleen voor sta.’
- ‘Het is een stok achter deur om naar buiten te gaan en wat meer uit mijn comfortzone te stappen.’
Het programma Tuin en Herstel
Tijdens het programma Tuin en Herstel geeft Peter rondleidingen in de tuin. Ook gaan ze actief aan de slag terwijl hij met deelnemers in gesprek gaat. Hij verwijst daarbij naar het boek Green Mental Health, waarin wetenschappelijk onderbouwde inzichten over natuur en gezondheid worden besproken.
Meer weten over de Groene GGZ?
Samen met Nature For Health en een aantal andere partners bouwen we aan een groene beweging in de mentale gezondheidszorg. Wil je meer weten over dit initiatief?