Groen maakt gelukkig

Het is het de week van de mentale gezondheid. Samen met een kerngroep GGZ instellingen uit heel Nederland bouwen we aan een groene beweging in de mentale gezondheidszorg. En omdat het de week van de mentale gezondheid is lichten wij graag een aantal best practices van onze Groene GGZ Voorlopers uit. Vandaag inspirerende voorbeelden van diverse locaties van Groene Voorloper Pro Persona.

Groen maakt gelukkig

Wat je aandacht geeft groeit (en bloeit). Vanuit die gedachte hebben medewerkers en cliënten van het Expertise Centrum Depressie Valkenberg (Pro Persona Nijmegen) een positieve omgeving gecreëerd. De buitenruimte naast het centrum is prachtig, een park met grote bomen, maar het miste knusheid en kleur. Samen met cliënten zijn er speciekuipen gevuld met sterke planten die in kleur, grootte en bladvorm mooi variëren. Denk aan Skimmia, Geraniums, Viburnum, Vrouwenmantel, Schoenlappersplant en grassen. Voor de kookgroep zijn er kruiden en aardbeien geplant. Het werken met en verzorgen van planten geeft een positieve impuls aan de stemming van de (depressieve) mens.

Tussen de bomen staan inmiddels twee picknicktafels naast een vijverbak waar vogels drinken en kikkers kwaken. De bloembakken staan er omheen en vormen een knusse kring voor cliënten en medewerkers. Een aantal cliënten ontfermen zich over de plantenbakken, verzorgen de planten en geven ze water. De saaie rookplek heeft nu plaats gemaakt voor een fijne ontmoetingsplaats voor cliënten en medewerkers. Iedereen is enthousiast en waardeert de aangename sfeer. Zelfs wandelaars van buiten gebruiken deze plek om even tot rust te komen. Het nodigt uit om samen te komen en te genieten van de natuur.

Over de bloemetjes en de bijtjes

Op de locatie Wolfheze van Pro Persona wordt een groot deel van de gazons, geheel of gedeeltelijk, al sinds jaren extensief beheerd. De spontane ontwikkeling van opvallende inheemse vaste planten valt op de schrale zandgrond in de praktijk wat tegen. Omdat het oog ook wat wil én om de diversiteit in plantensoorten te verhogen wordt binnenkort een passend bloemmengsel gezaaid. Op twee plekken is daarvoor de grasmat al gefreesd. Nu is goed te zien dat de grassen even terug gedrongen zijn en dat vooral het duizendblad hiervan profiteert. Daarnaast zijn mollen en mieren al druk doende om de grond weer luchtiger te maken.

Wat minder in het zicht zal vallen, maar hopelijk wel gaat gebeuren, is dat diverse soorten wilde bijen de kale grond ontdekken om gangetjes te graven en er hun eitjes te leggen.

Naast een van de gefreesde stukken, vlakbij de kerk, staat sinds kort een insectenhotel, waar weer andere bijen en insecten een onderkomen en nestgelegenheid kunnen vinden. Deze eyecatcher is door de afdeling houtbewerking van de dagbesteding gebouwd.

Paardenkracht

Bij de langdurige forensische psychiatrische zorg (LFPZ) van de Pompestichting in Zeeland valt de natuur meteen op. Er is een grote tuin met veel bomen en een moestuin. Er lopen paarden, kippen en alpaca’s rond. Kijk je om je heen dan zie je overal struiken en overgroeide hoekjes waarin je je terug kunt trekken. Zelfs de paden zijn hier van schelpen gemaakt. Achter op het terrein staat een klein imkerhuisje.

De bewoners op dit terrein worden continu uitgenodigd om zich te begeven in de natuur. Dat gaat zeker niet vanzelf en slaat ook niet bij iedereen aan, maar soms bloeit iemand op als blijkt dat hij bijvoorbeeld talent heeft als imker. Bewoners helpen mee in de moestuin, bij het verzorgen van de dieren en bij het beheer van het terrein.

De rust die binnen en buiten het gebouw hangt valt op. Er is nog geen onderzoek naar gedaan, maar behandelaren hebben de indruk dat de bewoners rustiger worden van deze groene benadering. Het bijzonder is dat deze werkwijze geen extra geld heeft gekost, maar juist een besparing heeft opgeleverd op de beheerkosten van het terrein.

Deze tekst verscheen eerder in het boek Green Mental Health van Jolanda Maas , Renske Visscher en Koen Westen.