Voor de Living Labs en Ambassadeursterreinen is de essentie dat innovatie moet plaatsvinden en het doel is om verder te gaan dan de reeds bekende (fysieke) maatregelen. Bekende fysieke maatregelen zijn bijvoorbeeld groen daken, wadi, groene parkeerplaatsen en biodivers & recreatief groen. Eventuele aanpassingen zullen in de openbare ruimte of aan de buitenzijde van gebouwen plaatsvinden, niet binnen de gebouwen.

Innovatie wordt overigens breder beoogd middels onderzoek op 5 thema’s, verdeeld over de uiteindelijke 4 living Labs in Nederland waarin 1 of meerdere van de onderstaande thema’s samenkomen:

• Gezondheid: Onderzoeken in hoeverre het vergroenen van bedrijventerreinen bijdraagt aan de gezondheid en productiviteit van medewerkers en omwonenden; onderzoeken hoe werknemers actief en/of passief gebruik van het groen kunnen integreren in hun dagelijkse werkpraktijk alsmede monitoren wat dit betekent voor hun vitaliteit, gezondheid en ziekteverzuim.
• Klimaatbestendigheid: Onderzoeken in hoeverre onze aanpak ervoor kan zorgen dat werklandschappen daadwerkelijk klimaatbestendig zijn; onderzoeken waar klimaatadaptatie ingepast kan worden als meekoppelkans op de locaties.
• Biodiversiteit: Het onderzoeken in hoeverre onze aanpak ervoor kan zorgen dat werklandschappen daadwerkelijk een bijdrage leveren aan biodiversiteit en de beleving ervan.
• Energietransitie: Onderzoeken in hoeverre onze aanpak bijdraagt aan een energieneutraal bedrijventerrein.
• Wonen en recreatie: Onderzoeken in hoeverre wonen in en rondom werklandschappen mogelijk en wenselijk is en dus een meerwaarde oplevert voor bedrijven en omwonenden.

We werken met aanmeld- en selectiecriteria. De aanmeldcriteria bepalen of je jouw terrein überhaupt als ambassadeursterrein kunt aanmelden. De selectiecriteria zijn toetssteen voor de selectiecommissie, om te bepalen welke terreinen gekozen worden. De criteria voor aanmelding en selectie verschillen iets per provincie en kunnen nog uitgebreid worden. Om een bedrijventerrein aan te kunnen melden als ambassadeursterrein, moet je in ieder geval aan deze criteria voldoen:

• Er is een Green Deal A- of B-pakket met jouw provincie (tot nu toe: Zuid-Holland, Noord-Brabant, Utrecht en Gelderland)
• Je onderschrijft de missie van Werklandschappen van de Toekomst en stelt je als ambassadeur van het programma op
• Het bedrijventerrein betrekt minimaal vijf andere bedrijventerreinen bij de doorontwikkeling in leerkringen
• Er is sprake van publieke en private co-financiering (meer informatie over co-financiering)
• Het gaat om een bestaand bedrijventerrein
• Er is sprake van een goede organisatiegraad
• Hoog ambitieniveau
• Er wordt een ruimte beschikbaar gesteld waar het programma gebruik van kan maken voor het uitvoeren van de onderzoeks- en innovatieagenda

De selectiecommissie beoordeelt onder andere op:

• Organisatiegraad
• Ambitieniveau
• Mate van bijdrage aan het verdienvermogen van Nederland: de mate waarin de bedrijven en de groensector positief effect gaan ondervinden
• Voldoen aan genoemde financiering en bereidheid van de gemeente voor een Green Deal
• Urgentie van de klimaatopgave op het terrein (wateroverlast, hitteproblematiek)
• Mate van meekoppelkansen en koppeling met andere transities

In de uiteindelijke selectie worden de hoogst scorende bedrijventerreinen afgewogen in samenhang met een diversiteit aan typen bedrijventerreinen. Bij de selectie van de ambassadeursterreinen wordt daarnaast gekeken naar aansluiting op de living labs. Want innovaties die getest worden op de living labs, moeten uitgerold worden op de ambassadeursterreinen.

We werken met aanmeld- en selectiecriteria. De aanmeldcriteria bepalen of je jouw terrein überhaupt als living lab kunt aanmelden. De selectiecriteria zijn toetssteen voor de selectiecommissie, om te bepalen welke terreinen gekozen worden. De criteria voor aanmelding en selectie verschillen iets per provincie en kunnen nog uitgebreid worden. Om een bedrijventerrein aan te kunnen melden als living lab, moet je in ieder geval aan deze criteria voldoen:

• Er is een Green Deal A-pakket met jouw provincie (Zuid-Holland, Noord-Brabant, Utrecht en Gelderland)
• Je onderschrijft de missie van Werklandschappen van de Toekomst en stelt je als ambassadeur van het programma op
• Er werken minimaal 2000 medewerkers op het terrein die actief deelnemen aan gezondheidsonderzoek
• Het gaat om een bestaand bedrijventerrein
• Er is sprake van een goede organisatiegraad
• Hoog maar reëel ambitieniveau voor het zijn van koploper in innovatie van ‘groen/blauw’
• Er is sprake van publieke en private co-financiering (meer informatie over co-financiering)
• Er wordt een ruimte beschikbaar gesteld waar het programma gebruik van kan maken voor het uitvoeren van de onderzoeks- en innovatieagenda en als ontvangstlocatie voor bezoekers

De selectiecommissie beoordeelt living labs onder andere op:

• Mate van aansluiting bij de innovatie- en onderzoeksagenda (als het terrein hier onvoldoende op scoort, kan het nog wel ambassadeursterrein worden)
• Organisatiegraad
• Ambitieniveau
• Mate van bijdrage aan het verdienvermogen van Nederland: de mate waarin de bedrijven en de groensector positief effect gaan ondervinden
• Voldoen aan genoemde financiering en bereidheid van de gemeente voor een Green Deal
• Urgentie van de klimaatopgave op het terrein (wateroverlast, hitteproblematiek)
• Mate van meekoppelkansen en koppeling met andere transities

Op een bedrijventerrein wordt er gewerkt aan co-creatie, ontwerp, procesbegeleiding en fysieke ingrepen en uitvoering. De ontwerp- en processtappen vallen onder het budget van het Nationaal Groeifonds (NGF). De fysieke ingrepen en uitvoering doen we gezamenlijk en daarom wordt een bijdrage van publieke en private stakeholders verwacht. De cofinanciering wordt dus geïnvesteerd in onderzoek en innovaties die direct van toegevoegde waarde zijn voor het bedrijventerrein. 

Voor de aanmeldingsfase is het nog niet nodig om de cofinanciering te hebben geregeld, maar het is wel goed om zich bewust te zijn dat cofinanciering uiteindelijk nodig is om Living Lab of Ambassadeursterrein te worden. Wanneer het bedrijventerrein door de aanmeldingsselectie heen is ontvangen zij een selectiedocument met daarin meer informatie over wat nodig is voor de selectie.

Meer informatie over cofinanciering

Van ieder bedrijventerrein dat deelneemt verwachten we volledige committent om het programma tot een goed einde te brengen. Hiervoor verwachten we een financiële bijdrage, tijd en capaciteit om deel te nemen aan het programma en bereidheid om de communicatiekanalen te delen. Concreet betekent dit:

• Deelnemen aan onderzoek rondom gezondheid door medewerkers (living lab)
• Ambassadeursrol vervullen: het verhaal naar buiten brengen
• Beschikbaar stellen van ruimte
• Besprekingen rondom de voortgang van het onderzoeksprogramma
• Betrokkenheid bij eventuele fysieke aanpassingen op het terrein (wat en hoe is nog niet bekend)
• Financiële betrokkenheid (co-financiering)

Omdat de invalshoek per living lab en ambassadeursterrein verschilt en nog niet vastligt, is het lastig om een concrete tijdsinvestering aan deze taken te koppelen.

Eind 2024 bepalen we welke bedrijventerreinen living labs en ambassadeursterreinen worden. 

Een living lab is een onderzoeks- en innovatiebenadering waarbij de gebruiker centraal staat. Het is een samenwerkingsplatform waar onderzoekers, belanghebbenden van bedrijventerreinen, gebruikers en andere relevante stakeholders samenkomen. Op een living lab ontwerpen, testen en valideren deze stakeholders nieuwe producten, diensten of oplossingen. Ook halen we (nieuwe) kennisvragen op.  

Waar living labs in het teken staan van het doen van onderzoek en het testen van innovaties, zijn ambassadeursterreinen erop gericht om de best practices uit de living labs breder toe te passen. Een ambassadeursterrein is een bedrijventerrein waar zo veel mogelijk geteste innovaties worden toegepast om te komen tot een inspirerende voorbeeldlocatie voor een Werklandschap van de Toekomst. Hierin werken we samen met studenten en marktpartijen. Deze bedrijventerreinen worden dan als het ware de ambassadeurs voor het programma.  

Vanuit het programma werkt een breed team aan het toekomstbestendig maken van bedrijventerreinen in Nederland. Door deel te nemen aan dit programma als living lab of ambassadeursterrein krijg je de kennis en expertise van de volledige coalitie ter beschikking. Ook wordt jouw bedrijventerrein hiermee onderdeel van een programma met landelijke aanzien. Daarnaast is er een budget per living lab en ambassadeursterrein beschikbaar. Van bedrijventerreinen wordt echter ook cofinanciering verwacht.

De aanmelding voor Zuid-Holland, Noord-Brabant, Utrecht en Gelderland is geopend. In Zuid-Holland kan je je aanmelden tot 28 juni, in Noord-Brabant tot 5 juli en in Utrecht en Gelderland tot 22 juli. Meld je aan voor de nieuwsbrief, dan ben je als eerste op de hoogte als de aanmelding in jouw provincie open gaat.  

Na de eerste aanmelding volgt een vervolgdocument met aanvullende vragen. Dit document moet uiterlijk 29 oktober ingediend zijn.

Goed om te weten: de data van het bedrijventerrein die wij uit publiek beschikbare bronnen kunnen halen zullen wij zelf aanvullen, zodat je daar geen werk aan hebt.  

De selectiecommissie bestaat uit:

• Laurens de Lange – Transitiemakers 
• Daphne Teeling – IVN Natuureducatie 
• Freya Macke – Arcadis 
• Anneloes Bouma – Stec  
• Edwin van der Strate – TAUW 
• Steven Kamerling – NL GreenLabel
• Wim van Ginkel – Koninklijke Ginkel Groep
• Pieter Heringa – InHolland