Jaarverslag 2022

1
JAARVERSLAG IVN/NMV 2022
Van het bestuur
Op 16 september 2021 kwamen te Vught bijeen: Robin van Dijk, Marente Lokin, Louis Roes, Johan Smeulders, en Sander Wieringa. Besloten werd tot oprichting van een Vereniging IVN / Natuur- en Milieugroep Vught. Alle werden lid van de vereniging i.o. Daarna werd overgegaan tot een Algemene Ledenvergadering van de Vereniging IVN / Natuur- en Milieugroep Vught (i.o.). De ALV besloot de conceptstatuten goed te keuren. Als bestuursleden van de vereniging i.o. werden benoemd: Johan Smeulders, voorzitter; Sander Wieringa, secretaris; Louis Roes, penningmeester; Robin van Dijk, lid; Marente Lokin, lid. Op 17 januari 2022 is notarieel de Vereniging IVN / Natuur- en Milieugroep Vught opgericht. De vereniging sloot zich aan bij IVN.
Op 8 februari 2022 organiseerde het bestuur een brainstorm met een tiental actieve kader-leden over ‘dilemma’s van de natuurbewe-ging’. Het komt vaker voor dat een beter milieu voor mensen botst op natuurbelangen: wind-molens en zonneweides versus landschaps-schoon; natuurlijke verwildering versus land-schapsbeheer; weidevogels of bomen planten? Conclusie: we moeten redden wat er te redden valt. Maar niet alles valt te redden.
Op 2 oktober 2022 was in het HelvoirThuis de eerste ALV. Er waren 34 aanwezigen waaron-der 32 leden. Eerst werd een bezoek gebracht aan nieuwe stal van melkveehouder Bart Com-bee in Helvoirt. Daarna volgde de ALV in het HelvoirThuis. De oprichting, activiteiten en fi-nanciën werden door het bestuur toegelicht. Marente trad af als bestuurslid af en stelde zich niet herkiesbaar. Johan stelde zijn functie van voorzitter beschikbaar en trad in de vrijgeko-men plek van Marente. In de vacante functie van voorzitter werd Peggy Bannier bij accla-matie benoemd.
Op 23 november 2022 was het halfjaarlijkse overleg met wethouders V.d. Ven en Vos en ambtenaren van de gemeente Vught over ge-meentelijke groenonderwerpen. Het bestuur stelde dat de natuur niet goed beschermd wordt door de overheid in Vught. Doel is dat te verbeteren. College en ambtenaren ervaren dit vaak als weerstand. Het bestuur meldde ook overeenstemmingen over plannen en pro-jecten. De teloorgang van natuur en milieu leidt wel tot een scherpere opstelling en juridi-sche aspecten worden kritischer omdat over-heden neigen tot oprekken van groene wetten. Het college streeft naar vroegtijdig raadplegen IVN/NMV waar nodig.
Overige externe contacten: Natuurlijk Vught (IVN/NMV, Weidevogelgroep, NME, Jeugdna-tuurwacht); Platform Duurzaamheid (IVN/NMV, KANT, HOT, VET, Podium C) ; Po-dium C; Werkgroep Natuurpark de Kwebben (IVN/NMV, Jeugdnatuurwacht); IVN -regio (IVN-afdelingen regio Den Bosch-Eindhoven-Tilburg; Vught Participeert; Brabantse Milieu-federatie.
Op 14 december was bij de JNW een goedbe-zochte lezing over bevers.
Op 1 april 2023 had IVN/NMV 136 Leden.
Bestuursplan voor 2023
Voortzetten ledenwerving, werkgroepen, ex-terne contacten. Een serie lezingen en excur-sies organiseren. Waar nodig mengen in pla-nologische en vergunningsprocedures.
2
Werkgroepen
Uilenwerkgroep Vught
Doel van de werkgroep: broedgelegenheid ge-ven aan de kerkuil en steenuil in Esch, Haaren, Vught en Cromvoirt. Educatie geven over uilen.
Samenstelling van de werkgroep in 2022: 10 leden, coördinator: Sietske van Maren.
Bijeenkomsten: 1x met onze groep, we hebben een uitstapje naar de Biesbosch gemaakt. Daarnaast worden alle leden uitgeno-digd voor de provin-ciale jaaravond.
Externe contacten: Brabants Landschap, daar leveren we onze gegevens aan. Soms schrijft de cördinator een stukje voor het blad van de steenuil of kerkuil. Ieder jaar schrijft ze een stukje voor Het Lantaerntje in Cromvoirt en de nieuwsbrief van het IVN/NMV.
In het verslagjaar organiseerde de werkgroep de volgende activiteiten. Jaarrond worden nestkasten verzorgd. Soms betrekken we an-deren bij een kooi als we controleren op kui-kens, maar meestal zijn deze avonden erg druk en is daar niet veel tijd voor. Sietske en Jan hebben een les gegeven op de lagere school aan de Lidwinastraat. Om het jaar geven we een les aan de JNW in Vught
Vogelwerkgroep
Doel van de vogelwerkgroep is om samen te genieten van het vogelen en om ons en-thousiasme en onze kennis over vogels te delen met an-deren. Dit doen we door het onderling uitwisselen van ervaren en met el-kaar op pad te gaan en door excursie te organi-seren voor oud-cursisten en andere belang-stellende.
Samenstelling van de werkgroep in 2022: 5 le-den, coördinator: Frans Wetzer.
Afgelopen jaar zijn we individueel op pad ge gaan en hebben we geen excursies voor groe-pen georganiseerd. Wel hebben we op indivi-duele basis ondersteuning verleend aan de werkgroep slechtvalken i.v.m. de aanwezigheid van een broedpaar slechtvalken op De Petrus.
Het komende jaar willen we weer onze gebrui-kelijke activiteiten oppakken. Inventarisaties, excursie met oud-cursisten, eigen excursies.
Wilde Planten
Doel van de werkroep: genieten van de Vughtse flora en de kennis daarover vergroten. Daar-naast willen we vrijblijvend inventarisaties maken en deze vastleggen.
Samenstelling van de werk-groep in 2022: een 30-tal le-den. De werkgroep heeft ook enkele leden die beroepsma-tige plantenkennis hebben. Coördinator is Bert Slabbers.
In april was ons jaarlijks overleg bij de JNW met een terugblik op het voorgaande jaar en het bespreken van de excursieagenda voor het nieuwe seizoen. Het actieve seizoen loopt van medio maart tot en met medio okto-ber. Per maand worden twee activiteiten geor-ganiseerd, een dinsdagavond en een vrijdag-middagexcursie. De coördinator maakt ver-slaglijsten van wat er gezien is.
Externe contacten zijn er met de gemeente Vught, Waterschap AA en Maas, Waterschap De Dommel, Natuurmonumenten, Golfbaan Bernardus Cromvoirt. Door de coronaperiode en het vertrek van contacten en de komst van nieuwe medewerkers bij de Gemeente Vught, Waterschap De Dommel en de hoofd-green-keeper bij de Golfbaan Cromvoirt zijn deze contacten stilgevallen.
De activiteiten zijn vooral toegespitst op het verkrijgen van meer kennis van en over wilde planten, veelal de kruidachtige en bloeiende soorten. Ook vogels en insecten hebben tijdens zo’n excursie regelmatig onze aandacht.
3
Bomenwerkgroep
Onderhoudt contacten met de gemeente en met particulieren over het boombeheer en om-gevingsvergunningen voor het kappen en planten van bomen. De groep geeft adviezen over plantomstandigheden, gezondheid van bomen en soortenkeuze. Er wordt onderzoek gedaan naar bomen in Vught en er zijn excur-sies en lezingen.
De groep heeft vier leden die allen als bomen-liefhebbers betrokken zijn bij het bomenbe-stand in de gemeente Vught. Coördinator is
Herman Leppink.
In 2022 bogen leden van de werk-groep zich o.m. over de plannen voor de N65, PHS, EBI, Kampdijk-laan, Kol. Thomsonlaan, Park Voorburg, IJzeren Man, Rotonde Wolfskamerweg en het Ree-burgpark. Kap op Bergenshuizen werd bezien. Aandacht kregen de Bomenkansenkaart, de Groenvisie en een toekomstige Boomverordening. Op 6 juni werd een drukbezochte bomenwandeling door hartje Vught verzorgd.
Ook deed de groep weer onderzoek naar de bo-men en struiken op het landgoed Bleijendijk. Het landgoed Bleijendijk bestaat uit land-schapselementen die al minstens 250 jaar on-veranderd zijn en we onderzoeken de speci-fieke soorten en variëteiten van bomen en struiken. Op de kaart Groen Erfgoed van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed staat Bleij-endijk als potentieel waardevol beschreven maar het is nooit onderzocht. In november hadden we als werkgroep ook een rondleiding op landgoed Coebax.
Uilenwerkgroep Helvoirt
De Uilenwerkgroep Helvoirt bestaat sinds 2008 en is ook aangesloten bij het Brabants Land-schap. Met de activiteiten proberen we steen- en kerkuil en torenvalk voor Helvoirt te be-houden. In najaar en winter maken we de kas-ten schoon, doen reparaties en hangen nieuwe kasten op. In het voorjaar controleren we de kasten om te zien of er gebroed wordt. Gegevens over het broeden van kerkuil en steenuil ge-ven we door aan Brabants Landschap, die deze ge-bruikt om de stand van beide soorten in Brabant te monitoren. Broedresulta-ten van torenvalken geven we door aan SOVON (Vo-gelonderzoek Nederland).
In 2022 had de werkgroep tien leden; coördi-nator is Mirjam Lambermon.
Aan het begin van het jaar zijn 15 (!) nieuwe kasten opgehangen bij diverse mensen in Hel-voirt. In totaal hangen er nu bij 60 gastadres-sen: 55 kasten voor steenuilen (waarvan 3 privé), 16 voor kerkuilen (3 privé), 4 voor bos-uilen (3 privé), 3 voor torenvalken, 11 voor spreeuwen en 8 voor mezen.
Vanwege de samenvoeging van Vught en Hel-voirt hebben we zowel vorig jaar als dit jaar politici en ambtenaren meegenomen tijdens de controles van de uilenkasten. In september hebben we kinderen van de groepen 3 en 4 van de Dr. Landmanschool een gastles gegeven over ‘de uilen in Helvoirt’.
Op zondagmiddag 26 juni hebben we onze hosts getrakteerd op zelfgemaakt gebak en een presentatie over steenuilen en kerkuilen. We werden gastvrij ontvangen in de schuur van de familie Pouwer. Na jaareinde werd een uitge-breid jaarverslag gepubliceerd met de resulta-ten van het broedseizoen. Boodschap: het zat de uilen in Helvoirt niet mee in 2022…
Knotploeg
De Knotploeg van Helvoirt bestaat meer dan 30 jaar, viel eerst onder de LNMH, maar is sedert 2 jaar een natuurwerkgroep van de IVN Vught/NMV en tevens van Brabants Land-schap. De groep verricht onderhoud aan knot-wilgen en eventueel houtwallen bij boeren en in natuurgebieden.
De Knotploeg heeft ongeveer 15 actieve deel-nemers, vooral komend uit Helvoirt en Vught. Nieuwe vrijwilligers zijn altijd welkom. Coör-dinator is Jeroen vd Plas.
4
Elke winter gaat de groep op 6 à 7 zaterdag-ochtenden op pad, met eigen handgereed-schap, om wilgen te knotten of houtwallen te onderhouden, met name rondom Helvoirt, waar veel knotwilgen staan. Zo zijn er afgelo-pen winter wilgen geknot bij de zandweg haaks op de Kreitestraat te Helvoirt. Daar zijn ook wilgenstaken vergaard, die geplant zijn langs de Kreitestraat in het kader van het zogenaamde voor-pootrecht van de eigenaar van het aanliggend weiland, en die de groep ook gaat onder-houden. Verder zijn er wilgen geknot in het mooie natuur-gebied Helvoirts Broek, zowel west als oost van de N65. Bij deze werkochtenden wordt er ge-zorgd voor een koffiepauze en stevige soep na afloop.
De groep werkt vrij zelfstandig, met logistieke en financiële ondersteuning vanuit de IVN en Brabants Landschap. Maar de groep deel is van IVN/NMV zijn er wellicht ook mogelijkheden voor een wat breder opgezette natuurwerk-groep, die ook zou kunnen samenwerken met andere natuurwerkgroepen.
In de afgelopen twee seizoenen is de materi-aalkostenvergoeding gebruikt voor de aan-schaf en het onderhoud van het zaaggereed-schap en het maken van laddertjes. Verder vol-doet de activiteit inmiddels aan de Arboregels, die bij dit vrijwilligerswerk horen. IVN/NMV heeft bij dit laatste geholpen door de kosten voor valhelmen, welke wij ter beschikking stellen, te vergoeden.
Wie zin heeft om aan deze winter activiteit deel te nemen, of vragen heeft kan bellen met Je-roen vd Plas: 06-20959803.
Beleidsgroep
Doel: de Beleidsgroep kijkt naar overheidsbe-leid dat gevolgen heeft voor natuur, landschap en milieu in Vught en omgeving. Het Bestuur krijgt van de groep adviezen om beleid en be-sluiten van de overheid te beïnvloeden of – in-dien nodig – te corrigeren in bezwaar- en be-roepsprocedures.
De Beleidsgroep had in 2022 zeven actieve le-den en raadpleegt doorgaans vier leden over hun specifieke deskundigheid. Voorzitter/co-ordinator is Sander Wieringa.
De Beleidsgroep vergaderde zes keer in 2022. Leden hadden daarnaast talrijke bijeenkom-sten en gesprekken met initiatiefnemers van bouwplannen, betrokkenen, ambtenaren en wethouders.
Er was regelmatig contact met o.a. Stichting Het Groene Hart, Stichting Bosch&Boom, Bra-bantse Milieufederatie, IVN/‘s-Hertogenbosch en NMV Heusden.
Aandachtspunten
• Bomenkap: o.a. Sport-park Bergenshuizen, Boslaan, Zorgpark Voorburg, rotonde Es-scheweg, Kampdijklaan, Emmasingel
• Reconstructie N65:
stikstofschade, bomenkap, grondwater
• Spoorverdieping PHS: bomenkap
• Nieuwe school Vught-Noord: aantasting groenstructuur
• Plannen rond EBI: ontsluitingswegen door Natura2000 en NNB
• Woningbouw in buitengebied: ruimte-voor-ruimte, uitbreidingslocaties
• IJzeren Man: aantasting NNB
• Bestemmingsplan Buitengebied: aantasting landschap
• Energieplannen: windmolens en zonnevel-den in het buitengebied
• Stikstofreductie: wat doet gemeente?
• Bossenstrategie: vinden van plantlocaties, herinrichting Helvoirts Broek
• Zandwegen: monumentstatus Antwerpse-baan-Groenewouddreef
• Groenvisie: inbreng met o.m. ons Groenboek
• Onderhoud gemeentegroen: o.a. maaibeleid, eikenprocessierups
• Diversen: o.a. Rebirth, padden-/dassenover-steek, N65 infiltratieplas, Hotel De Witte, parkeerterrein Van Schijndel Helvoirt, Wil-lemspoort-Zuid
5
Standpunten en acties van de beleidsgroep
(Groen: succesvol; oranje: vergt aandacht; rood: verloren)
• Ontsluitingswegen EBI: asfaltering Crom-voirtse Dijk is verijdeld
• N65 infiltratievoorziening
• Handhaving illegale stort vervuild sloopma-teriaal Helvoirt: puin is verwijderd
• Kapvergunning bomen Carillonlaan
• ‘Groenboek Natuur en Landschap Vught’
• Bosontwikkeling Helvoirt Broek
• Zandpaden en -wegen
• Woningbouw in het buitengebied
• Willemspoort Zuid (bij gemeente Den Bosch, samen met IVN/DB)
• Parkeerterrein Van Schijndel Helvoirt
• Mobiliteitsvisie
• Aanvraag monumentstatus Antwerpse-baan/Groenewouddreef (met St. Erfgoed)
• Bouwlocatie nieuwe school Vught-Noord
• Verkeerswegen rond Cromvoirt/Helvoirt
• Wandelpad en andere uitbreidingen bij IJM
• Bomenkap Sportpark Bergenshuizen
Procedures over besluiten
• Isabellaterrein: nieuwe fietsbrug, opschonen grachten: brug komt op betere plek
• Bestemmingsplan N65: december 2022 is
ons bezwaar door RvS gegrond verklaard
• Kapvergunning bomen N65 (met Groene Hart, BMF en Natuurmon.): kap gecanceld
• Willemspoort-Zuid (met IVN/DB en Natuur-monumenten)
• Bestemmingsplan Buitengebied (met BMF)
• Agro-transitie: op 15 december sprak Ma-rente Lokin namens IVN/NMV in bij de raadscommissie.
• Kapvergunning eiken Boslaan: bezwaar, be-roep en hoger beroep (deels) verworpen
Opmerkingen vanuit de beleidsgroep
Er is veel beleidswerk. We vinden dat de ge-meente de natuur onvoldoende beschermt. In 2022 werd de Cromvoirtse Dijk door ons gered van asfaltering voor een nieuwe uitweg van de EBI. Ook werd voorkomen dat een nieuw (brom-)fietspad werd aangelegd door het moerasbos bij het Isabellaterrein. Illegale stort van vervuild sloopafval op een wei in Helvoirt werd opgeruimd. Een vergunning voor onno-dige bomenkap in de Boslaan werd door de rechter vernietigd, maar kap mocht wel door-gaan.
De plannen voor de N65 werden op grond van ons beroep vernietigd, wat ca. 1400 bomen redde en schade aan de Drunense Duinen en Leemkuilen voorkwam. De gemeente raad-pleegt ons nu eerder over herinrichting van straten en wegen.
Nieuw: Zoogdierenwerkgroep
Sinds februari 2023 bestaat de Zoogdieren-werkgroep. De groep heeft 5 leden en wordt begeleid door Robin van Dijk.
Met name grotere zoogdieren hebben de interesse. De groep gaat veldwerk doen zo-als het in kaart bren-gen van dassen- en be-verburchten. Ook de wolf en de otter hebben de aandacht.
Er zijn plannen om op Voorburg ca. 1000 wo-ningen te realiseren. De groep wil in kaart gaan brengen welke zoogdieren hier voorkomen. De groep wil ook lezingen organiseren.
De groep is inmiddels tweemaal het veld in ge-weest om tunnels en hekwerken te checken die worden gebruikt door dassen en/of groot wild. Problemen daarbij zijn doorgegeven aan de in-stanties.
De groep bezocht het vleermuiswinterverblijf in het Stadhouderspark, een compensatie-maatregel voor de bebouwing, die dreigt te verdwijnen door nieuwbouwplannen van de naastgelegen school.