Wat bloeide daar in de Vlindertuin?

Natuurweetje gepubliceerd op 22 juli 2014

Een rare bloeiaar in de pol Veronica … wat zou dat kunnen zijn? Als je het zelf niet weet, moet je het opzoeken of navragen! Gelukkig zit er binnen de afdeling nogal wat plantenkennis. Lees er de rubriek Wilde planten in Nederland onder het menu Natuurinfo maar eens op na! En ja hoor, de schrijver van deze rubriek wist wel raad:

Onlangs werd mij gevraagd of een op een bijgevoegde foto afgebeelde bloeiende plant misschien een bremraap kon zijn. De bewuste plant was in de Vlindertuin gesignaleerd. Nu zijn bremrapen vrij zeldzame verschijningen die niet zo algemeen bekend zijn. Een belangrijk kenmerk is wel dat ze halfparasitair leven met behulp van andere plantensoorten. Dat betekent ook dat ze gebruik maken van andermans sapstroom en daarom zelf niet over bladgroen beschikken. Er was hier ook geen blad zichtbaar. Maar bij nadere beschouwing van de bijgeleverde foto bleek er wel degelijk enig groen in de plant voor te komen. De bremraap viel dus af ook al leken de aarachtige bloeiwijzen met klokvormige bloemen gesteund door schubbladen wel enigszins op die van de Blauwe Bremrapen. Ook de groeiplek klopte niet.

Acanthus in de Vlindertuin

Maar wat was het dan wel? Eerst zelf maar eens gaan kijken. Nu bleek de plant alleenstaand te zijn en wel midden in een dichte hoeveelheid fors bloeiende aarereprijs. Het maken van eigen foto’s werd hierdoor moeilijk, wilde ik de omgevende planten niet beschadigen. Maar het lukte om een paar iets duidelijker beelden vast te leggen van de tot een 40 cm hoogte reikende bloeiwijze. Ook bleek dat bij aanraken de bloemen fijne scherpe punten vertoonden.

De nieuwe afbeeldingen die beter uit te vergroten bleken stuurde ik naar een mij bekende botanicus met de vraag of hij er iets van kon maken. Het antwoord kwam snel en duidelijk: “het is waarschijnlijk een Acanthus”. In een plantentuin in Z. Duitsland had hij zoiets al eens gezien. Toen werd het mij ineens duidelijker. In de bekende botanische tuin Kirstenbosch bij Kaapstad had ik diverse malen de acanthus gezien. En wel zoals ook hier de Acanthus spinosus. Vandaar die prikkende bloemen en schubbladen.

Vandaar ook de enkele grote typische van stekels voorziene diep ingesneden grote bladeren. Maar die kwamen pas bij de volgende inspectie tevoorschijn. Liggend op de grond tussen de ereprijzen verscholen. Mijn speurwerk was aanvankelijk niet gedegen geweest. Hier werd toen echt duidelijk waarom de soortnaam spinosus (Lat.:=doornig) is bij de Acanthus (Gr.:“akantha”=stekel, doornige plant). De oude Grieken en Romeinen kenden het al. Kijk maar naar de kapitelen bovenop de Korinthische zuilen van de tempels. Daar staan de bladeren in gestileerde vorm in gebeeldhouwd.

De verdere vraag blijft nu nog: waar komt die niet inheemse plant vandaan?

Jan van Twisk

En waar kwam de Acanthus vandaan? Zoals zoveel planten in de vlindertuin, in het verleden gekregen van iemand. Omdat de plant niet echt interessant is voor vlinders, is deze een aantal jaren geleden verwijderd en vervangen door Veronica. Maar de Acanthus laat zich – zoals nu blijkt – nog niet zo makkelijk weghalen. 

Kijk hier voor meer foto’s.

Meer natuurweetjes