Planten meenemen uit het bos – mag dat?

Liesbeth den Haan, 10 december 2018

Eetbare natuur, in het bijzonder eetbare planten, staan steeds meer in de belangstelling. Zelf gaf ik, samen met Catolien Vermeulen, in september 2018 een excursie* over het thema eetbare planten, in het Kralingse Bos. We waren nog niet gestart toen de vraag al kwam of we eigenlijk wel planten mochten plukken. We gaven het advies: beperk je in aantal en keuze van de planten die je zou willen eten, verniel niets, neem alleen mee voor eigen gebruik. Ik heb eens uitgezocht hoe het wettelijk in elkaar steekt en hoe de praktijk is.

Wet Natuurbescherming

Voor terreineigenaren en -beheerders geldt dat zij de wet Natuurbescherming moeten respecteren. Deze wet is sinds 1 januari 2017 van kracht. Voor hen geldt een ‘zorgplicht’; dat houdt in dat je niets mag doen dat nadelige gevolgen kan hebben voor in het wild levende planten en dieren. Bij de wet is een lijst gepubliceerd met beschermde soorten. Deze (planten)soorten mogen niet beschadigd, gedood, geplukt of uitgegraven worden. Voor bepaalde natuurgebieden geldt een bijkomende verplichting, namelijk dat de omstandigheden waarin met name genoemde soorten groeien of leven zodanig in stand gehouden moeten worden, dat deze soorten kunnen blijven bestaan.

Niet buiten paden

Voor de burger gelden regels die per gemeente kunnen verschillen. In Rotterdam geldt een Algemene Plaatselijke Verordening (APV). Nu wordt iedereen geacht de wet te kennen, maar weinigen zullen de Rotterdamse APV (van 2012) kennen. Deze APV stelt in artikel 2:45 dat “het verboden [is], in een voor publiek toegankelijk gemeentelijk bos, park, plantsoen, groenstrook of duin, zich buiten de paden te bevinden, met uitzondering van de grasperken.” En dat is niet voor niets. Buiten de paden kunnen immers planten, paddenstoelen of dieren (ongewild) vertrapt of verstoord worden.

Stroperij

En hoe zit het dan met meenemen van (delen van) planten? In het wetboek van Strafrecht staat een oud wetsartikel betreffende stroperij. Op grond daarvan mag je niets meenemen, ook geen grond of (delen van) planten, zelfs niet als deze op de grond liggen en je ze zonder schade aan te richten kan pakken. Ook sprokkelen zonder toestemming van de eigenaar valt onder stroperij.

Een hele polulatie planten wegplukken of afsnijden is uit den boze. Een enkel blad of een enkele bladtop kan wel. Planten uitgraven voor ‘oogsten’ van de wortels of wortelstok betekent dat de plant helemaal wordt uitgeroeid; niet doen dus. Een hele boom of struik ontdoen van alle bloesem of alle vruchten ontneemt de plant de kans op voortplanting – ook dat is niet verantwoord. Walnoten uit een boom slaan – dat is vernieling en de boswachter zal u hierop aanspreken. Kortom, ga zorgvuldig en selectief te werk, pluk of snijd nooit meer dan genoeg is voor een eigen maaltijd. En besef dat de boswachters je kunnen beboeten als je over de schreef gaat.

• Het verslag van deze excursie kun je hier vinden op onze website.