Ruimtelijke ordening en ontwikkeling

Deze werkgroep houdt zich bezig met de ontwikkelingen t.a.v. de bestemmingsplannen.

Coördinatoren:
Ilona Schmeets
Pierre Wijnen

Het gebied Oostelijk van de Rijksweg door Geleen en Sittard tot tussen de gemeentegrenzen met Beek, Beekdaelen en Echt-Susteren wordt door deze werkgroep bestreken.
Wandelroutes, gemeentelijke plannen m.b.t. natuur en milieu vormen aandachtspunten van deze werkgroep die behalve met de gemeente ook contacten onderhoudt met IKL & Wijkplatform.

Projecten
IVN begeleidt op dit moment de volgende ontwikkelingen in de gemeente:

• • Ontwikkeling en herstelnatuurwaarden Watersley
    Voor meer informatie zie onderstaande pagina:

persbericht

• Ontwikkeling Ecologische Verbindingszone Middengebied C
• Upgrading Burgemeester Damenpark en Glanerbrook natuurzone

Landschapselementen
In het werkgebied van IVN MunsterGeleenSittard treffen we een aantal landschapselementen aan.

Glana
Glana is de oorspronkelijk Keltische naam waarvan de huidige benaming ‘Geleenbeek’ is afgeleid. De naam is vast en zeker verwant met de naam van het Keltische, later Romeinse vestingstadje Glanum in Zuid-Frankrijk, een streek die al vroeg werd geromaniseerd en daaraan de benaming ‘Provincia = Provence’ heeft overgehouden. Verschillende geleerden brengen de naam in verband met Nederlandse werkwoorden als ‘glanzen en glinsteren’. Glanum was van oudsher (ook in de oudheid had men het al over vroeger, dus nog langer geleden) beroemd om zijn bron waaruit helder en gezondheid schenkend water stroomde. Mensen kwamen daar samen om genezing te vinden en er ontstond al gauw een tempel ter ere van de god (of was het een godin? – beelden van de godheid zijn nooit gevonden) Glanis.

Sinds mensenheugenis zal dus ook de Geleenbeek bekend hebben gestaan om haar leven en gezondheid schenkende heldere water. Er zijn nog veel mensen die zich herinneren dat de beek het slijk afvoerde van de mijnen. Halverwege de vorige eeuw werd de beek zelfs gekanaliseerd om maar zo snel als kon van de vuiligheid af te komen. Het leven in en langs de beek ging dood. Gelukkig waren er plannen voor herstel. Het project Corio-Glana voerde en voert dit herstel in fases uit en in 2014 werd het project ‘Beekdalen Geleen 1’ voltooid: van Lintjesweg tot Middenweg werd de Geleenbeek weer aan het meanderen gebracht en in maart 2015 verbeiden wij het voorjaar om te zien hoe de oude natuur definitief terug zal keren als nieuwe. In dezelfde tijd werd veel landbouwgrond teruggegeven aan de natuur en maakte schooljeugd zich verdienstelijk (vroeger hielp die mee met het poten van aardappelen) met aanplanten van bos op boomfeestdagen. Zo ontstond in het buitengebied van Munstergeleen, op de westelijke oever, het Absbroekbos.

Geleenbeekdalen 2

Oppe Wèndjraak
Windraak of Wintraak – beide spellingen komen voor, maar de eerste heeft tegenwoordig de voorkeur. Nog groter is de onzekerheid bij de dialectnaam: Wèndjraak, Windjraak of Wintjraak. De naam Wintraak wordt gebruikt voor het adres van de drie panden ten oosten van de provinciale weg die gelegen zijn in de gemeente Schinnen, een historisch gegroeide situatie en misschien wel praktisch om het verschil tussen de gemeentes Sittard-Geleen en Schinnen, waartussen de grens dus gevormd wordt door de N276, duidelijk te maken. In 1840 omvatte Windraak ca 26 huizen met in totaal 145 inwoners, tegenwoordig 40 huizen met ong. 100 inwoners. Windraak heeft 1 rijksmonument: de 19e-eeuwse hoeve op Windraak nr. 1 met gesloten binnenplaats, in de oorspronkelijke vorm behouden gebleven en recentelijk gerestaureerd.

Natuur- en recreatiegebied Windraak
Het natuur- en recreatiegebied Windraak vormt de zuidoosthoek van de gemeente Sittard-Geleen. Vanaf de rand van het plateau van Doenrade kijkt u in westelijke richting uit over de Maasvallei met de dorpen Munstergeleen en Puth op de voorgrond en westelijk daarvan de Geleenbeek. Als u de blik wendt naar het noordoosten ontwaart u Watersleij en de Kolleberg van Sittard. Samen met die Kolleberg vormt Windraak de noordelijke uitloper van de Ardennen naar men zegt. Richting zuidwesten, van Windraak tot Hondskerk (nabij de gemeentegrens met Schinnen), treft u een open gebied aan met bosvegetatie, weilanden en akkerbouwgronden.

Het bos heeft eeuwenlang aan boeren geriefhout geleverd (acacia en es) en grindgroeven getuigen van de winning van bouwmateriaal. Akkers en weilanden vormen mede het domein van das en korenwolf. Het hele gebied is autovrij, u kunt er dus heerlijk wandelen. Diverse wandelroutes leiden u over holle wegen langs kikkerpoelen en veldkruisen. Een wandeling waarbij u niet kunt verdwalen is de ‘Steenuiltjesroute’, zo genoemd naar de markering d.m.v. uit hout gesneden steenuiltjes die altijd de richting uitkijken die u moet inslaan. Van deze Steenuiltjesroute is een folder beschikbaar. Lengte: 4,5 km. Startpunt: Voormalige ijsboerderij Coumans, Windraak 1, 6153 AA Munstergeleen.

Lei Hoenpoel
Ooit, in de beginjaren van IVN MunsterGeleenSittard, hoorde Lei Hoen, deskundige IVN-er op het terrein van al wat kruipt, op deze plaats de vroedmeesterpad fluiten (dat is nu eenmaal wat een vroedmeesterpad lijkt te doen). Men besloot de poel te updaten en het vee dat hier kwam drinken te weren. Om het water houvast te geven kwam er een betonnen bodem in. Sindsdien is de vroedmeesterpad hier niet meer waargenomen, helaas.
Nadat een kraanmachinist die bezig was met het opschonen van de poel hier dood was aangetroffen werd het veldkruis dat met de rug naar de poel staat hier geplaatst, mede ter nagedachtenis van overleden IVN-leden.

Perenwei
De perenweide aan het Steingraafpad bewaart de herinnering aan de boomgaarden die in dit gebied tot in de vorige eeuw zijn geweest. De dertien bomen moeten een leeftijd hebben van ong. 80 jaar, waardoor een boom een boom in het algemeen de benaming monumentaal verwerft. Door leerlingen van de Trevianum Scholengroep (in het kader van hun maatschappelijke stage) en door vrijwilligers van de Rabobank Westelijke Mijnstreek zijn verschillende van deze bomen gered van een toch nog voortijdige ondergang door het oprukken van de bosrand. Bij dat werk kwamen de oude eiken te voorschijn op de verhoogde grond die waarschijnlijk een graft heeft gevormd (zie bij monumentale bomen).

Kersenwei
De kersenweide (achter de banken) is aangeplant in 1997. Er staan elf verschillende soorten. In het voorjaar van 2017 is langs de weg, de Hoddelsley, over een lengte van ca. 130 m een nieuwe gemengde heg worden geplant door Plök2017!, een vrijwilligerscollectief dat zich inzet voor de vele fruitboomgaarden van de gemeente Sittard-Geleen.