IVN-column 33 Groene lijster met zangtalent
Groene lijsters met zangtalent
Ooit van de Rode Lijster gehoord? Daar komen er steeds meer van. Sommige Rode Lijsters zijn klein, andere groot, ze kunnen opvallen of juist kleurloos zijn, lawaaierig of stilletjes en, dat is het meest wonderlijke, ze worden niet alleen algemener, maar ook zeldzamer. De huismus is een Rode Lijster, het korhoen, de huiszwaluw, de koekoek, de boerenzwaluw, de torenvalk, de nachtegaal en nog tachtig andere vogelsoorten die als broedvogel uit Nederland dreigen te verdwijnen. Daarom staan ze op de Rode Lijst, een lijst die steeds langer wordt. Er staan ook vogels op die hier altijd doortrokken of overwinterden, maar die we nu steeds minder zien. Rode Lijsters zijn slecht nieuws.
Het goede nieuws zijn de Groene Lijsters, al is hun lijst minder lang. Zo horen we de zwartkop de laatste jaren steeds vaker. Zwartkop? Hebben we de handen niet vol aan Zwarte Piet? Zwartkop, ja, een vogeltje dat er van een afstand een beetje uitziet als een zwart-wit koolmees. Meneer draagt een zwart petje en mevrouw een bruin, maar die noemen we toch gewoon zwartkop. Vogelnamen zijn niet altijd genderneutraal. Over gender gesproken, jonge zwartkopmannen zetten in hun jeugd een bruine pet op hun kop. Dat het goed met ze gaat komt omdat er in Nederland steeds meer volgroeide bomen zijn met allerlei ondergroei van struiken. In bossen, maar ook in woonwijken. Daar houden zwartkoppen van. De afgelopen winters zag ik ze regelmatig op mijn voedertafel, want de waaghalzen onder hen overwinteren steeds vaker hier. Zoals andere insecteneters schakelen ze dan over op een dieet van zaden, bessen en allerlei snacks die mensen hen aanbieden. Daarbij nemen ze wel een risico. Als de winter kwakkelt hebben ze mazzel en kunnen ze eerder een territorium bezetten dan de wegtrekkers, maar te strenge vorst overleven ze niet.
Zwartkoppen laten zich niet zo makkelijk zien, ze verbergen zich liever in het gebladerte. Maar horen doe je ze wel, en hoe! De zwarte petjes zijn echte zangtalentjes (de bruine houden hun snavel), hun heldere lied is een aanwinst voor het Groot Lente Vogelkoor. Ze klinken een beetje als een roodborst, alleen niet zo weifelend, veel enthousiaster en voller. Nu, in augustus, zijn ze helaas uitgezongen, maar volgend voorjaar zullen we ze weer volop horen. Groene Lijsters kunnen de Rode niet vervangen, toch verzachten ze wel het leed, zeker als ze zingen als de zwartkop.
Jaap Kranenborg
Naar columns 2018
