Grote grazers Maashorst

Goede evaluatie grote grazers nodig

De acht natuurorganisaties in de Maashorst, met meer dan 1000 leden, maken zich zorgen over de gevoerde discussies in de gemeenteraden naar aanleiding van het “belevingsonderzoek Grote grazers” van de zelfbenoemde “Dorpsraad Nistelrode” en de zogenaamde “Maashorstburgers”.
Honderden vrijwilligers van de natuurorganisaties zijn dagelijks actief om de maashorst natuurlijk én veilig te houden. Zij onderzoeken de natuur, leiden bezoekers rond via excursies, houden de verschillende kuddes van wisenten, taurussen en exmoorpony’s in de gaten, controleren de afrasteringen rondom de terreinen, bemensen het natuurcentrum en verrichten allerlei beheer- en snoeiwerkzaamheden. Voor al deze vrijwilligers staat veiligheid voor de recreant op de eerste plaats. Discussie over deze veiligheid is goed, maar moet wel worden gevoerd op basis van de feiten en niet op angsten zoals die nu naar voren worden gebracht.

De Nistelrodese Dorpsraad en de “burgergroep” hebben enkele honderden inwoners bij drie supermarkten in Nistelrode en Zeeland gevraagd naar hun mening over grote grazers. Ook hebben ze hun website opengesteld voor reacties. In hun rapport concluderen ze op basis van de interviews dat veel mensen bang zijn voor de grazers. Het onderzoek is zeker niet representatief en de rapportage is behoorlijk suggestief. Grote grazers zijn niet gevaarlijk zolang de aangegeven afstand maar aangehouden wordt. Er wordt de indruk gewekt dat er voortdurend incidenten zijn. Dat is niet het geval. De graasdieren moeten volgens De Dorpsraad maar vervangen worden door schaapskuddes en heidekoetjes.

De Wisenten, taurossen en exmoorponys spelen echter een belangrijke rol met het oog op de beoogde biodiversiteit. Ze zijn sterk en winterhard. Ook trekken ze recreanten naar het gebied die aangeven van de dieren te genieten en bijdragen aan de regionale economie. De recreanten beseffen doorgaans heel goed dat zij te gast zijn in een natuurgebied en afstand moeten houden. Er bestaat veel onbegrip over enkele idioten, die voor een mobieltjesfoto te dicht bij de dieren komen.

De Natuurorganisaties bepleiten rust en meer nuance en meer inzicht in feiten en omstandigheden. De natuurorganisaties betreuren het zeer dat er twee letselincidenten met Taurossen hebben plaats gehad. Beide situaties zijn ontstaan door onverstandig menselijk gedrag. Toch is het volgens de natuurorganisaties nuttig deze voorvallen nog eens goed te analyseren. Het bestuurlijke en ambtelijke Maashorst Team heeft toegezegd komend half jaar een grondige evaluatie te laten uitvoeren door een deskundige en onafhankelijke partij. Er zijn best goede mogelijkheden de Maashorst beter en veiliger in te delen met behoud van natuurkwaliteit en recreatiemogelijkheden”.

Daarbij is het volgende van belang;

• Volgens de gemeentelijke bestemmingsplannen is de kern van de  Maashorst een natuurgebied met recreatief medegebruik. Dit betekent dat de recreant te gast is en de “privacy” van grote grazers dient te respecteren. In de schil zijn meer recreatieve mogelijkheden.
• Veiligheid staat voorop. Dat betekent niet dat risico’s geheel zijn uitgesloten. Aan het betreden van een natuurgebied zijn altijd risico’s verbonden. Je kunt de ziekte van Lyme oplopen, door een insect worden gestoken, struikelen over een wortelstronk, wandelaars/  fietsers/ruiters kunnen botsen enzovoorts. En er is een relatief kleine kans op een onprettige ervaring met een grote grazer.
• Indien zou blijken dat de veiligheid voldoende kan worden gegarandeerd bij respectvol gedrag door recreanten, mogen de grote grazers blijven. Het kan niet zo zijn dat zij worden geslachtofferd door onverantwoord gedrag van enkele recreanten. Angstige recreanten hebben voldoende ruimte om buiten het begrazingsgebied te recreëren. Er is voldoende keuzemogelijkheid in de ruime Maashorst.
• Analyseer de ervaringen van recreanten met grote grazers. Hoe rijmen de ervaringen van de dorpsraad Nistelrode zich met brede ervaringen en toename van het aantal enthousiaste recreanten?
• Menselijk beheer is geen alternatief. Het zou veel duurder uitvallen en niet de beoogde biodiversiteit opleveren.
• Benut de ervaringen elders. In heel Nederland lopen grote grazers in natuurgebieden. Benut goede én slechte ervaringen om een goed beeld te vormen over relatie tussen grote grazers en recreanten. 
• Bezie de effecten op de natuur van de grote grazers op de vergroting van de biodiversiteit, die in Nederland (en mondiaal) afneemt. De keuze voor deze grote grazers is gebaseerd op hun  belangrijke rol in onze natuur.

We willen met een goede en kundige evaluatie de weg zoeken naar een nog mooiere Maashorst. We moeten zoeken naar slimme oplossingen om natuur en recreatie goed samen te laten gaan. Er is al veel verbeterd in de Maashorst in goede wisselwerking met alle partijen. Geef de natuur een eerlijke kans zich te ontwikkelen. Pas dan zijn we waardige “Maashorstburgers”.

Namens Stichting Natuurorganisaties de Maashorst;
Jos van der Wijst (voorzitter)
Joep van Lieshout (voorzitter IVN Uden)
Jan Willem Hermans (voorzitter Vogelwacht Uden eo)
Joost Willems (voorzitter IVN Bernheze)
Meino Koning (voorzitter Stichting Natuur en Milieu Landerd)
Geert Versteijlen (voorzitter IVN Oss)