Het gentiaanblauwtje is een bedreigde dagvlindersoort. De levenscyclus is complex, klokjesgentianen en knoopmieren spelen hierin een cruciale rol. De werkgroep o.l.v. Lambertus Slatius en Jos van der Meer, zet zich in om dit vlindertje op het Eexterveld en Balloërveld te behouden. Door de leefomstandigheden te verbeteren en door inventarisatie wordt geprobeerd het verdwijnen van de vlinder op deze plekken te voorkomen.
foto: website IVN Aa en Hunze
Vorming werkgroep
In 2004 is op aandringen van Jelle de Vries (Vlinderwerkgroep Drenthe) de werkgroep gentiaanblauwtje in het leven geroepen. In dat jaar werd een cursus gegeven om de kennis over deze vlindersoort te vergroten.
Men ging op excursie naar de Blauwe Brigade in Overijssel. Frits Boersma en Jack van den Broecke waren de initiatiefnemers van dit project.
foto: Lambertus Slatius
Inventarisatie
Op het Westerholt (Eexterveld) dateert de eerste telling van het aantal klokjesgentianen en de daarop afgezette eitjes uit 2003 (Jelle de Vries).
Sinds 2016 (Eexterveld) en 2018 (Balloerveld) wordt door de werkgroep meerdere keren per seizoen in hokken van 10×10 m. de stengels van de plant en de daarop aanwezige eitjes geteld. De gegevens worden doorgegeven aan de Vlinderstichting.
Afgelopen jaren is het gebied in gedeeltes in kaart gebracht om bij te houden op welke delen van het terrein de klokjesgentianen bloeien en waar mogelijk de vlinder vliegt.
foto: Lambertus Slatius
Terreinbeheer
In het najaar van 2019 zijn kleinschalige, ondiepe plagstroken uitgestoken. Op het deel aan de noordkant van het Eexterveld werd afgestorven gras verwijderd. Door Staatsbosbeheer werd niet toegestaan om te bekalken. Dit laatste geeft goede resultaten, zo blijkt uit de praktijk.
Het gebied wordt jaarlijks door SBB gemaaid, het maaisel wordt afgevoerd om verruiging te voorkomen zodat de klokjesgentiaan zich kan blijven ontwikkelen.
foto: website IVN Aa en Hunze
Bedreigingen
De grootste bedreiging voor de plant én de vlinder is verdroging door klimaatverandering, verruiging door vergrassing, bosopslag, een te grote begrazingsdruk en de nitraatneerslag van de omringende landbouwgebieden.
Daarnaast dient een constant blijvende populatie knoopmieren in de buurt zijn. Die zorgen voor het grootbrengen van de rupsen.
De huidige cijfers laten geen rooskleurig beeld van de ontwikkeling zien, er is een sterke teruggang van de aantallen eitjes waarneembaar.
foto: Lambertus Slatius
Knoopmieren
Uit de eitjes die op de bloembladeren van het gentiaanklokje worden gelegd, komt een rups tevoorschijn die zich op de grond laat vallen. Deze rupsen scheiden een lokstof af waardoor knoopmieren worden verleid om de rupsen naar hun nest te verslepen. Die worden daar grootgebracht met mierenlarven. Als de rups zich heeft verpopt, moet de vlinder ’s morgens, als de mieren niet actief zijn, snel het nest verlaten.
Op de website van de Vlinderstichting is een leuk filmpje over de vlinder te vinden.
foto: Lambertus Slatius
Geïnteresseerd?
Op de website van IVN Aa en Hunze is uitgebreide informatie over de vlinder en zijn levenscyclus te downloaden.
Zin om mee te helpen in deze werkgroep? Het biedt een prachtige kans om naast de ecologie rondom het gentiaanblauwtje, ook veel andere planten en vlinders te leren kennen.
Voor verdere informatie kunt u terecht bij Lambertus Slatius.
